روز ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ سرنوشت سیاسی ایران به دست مردم رقم خواهد خورد و قوه اجرایی کشور به یکی از رجال سیاسی سپرده خواهد شد.
در آستانه این واقعه مهم جریانهای مختلف سیاسی، با پیکربندی جدیدی در حال برنامهریزی برای کنش انتخاباتی هستند. اما امسال جبههبندی چهرههای دو جریان سیاسی اصلی کشور تفاوتهای عمدهای با وضعیت هر باره خود دارد. جناح اصلاحات که سال ۹۶ حول ایده برجام توانسته بود دولت را تصاحب کند، حالا چند پاره شده است. عدالت محوری، ادعای بهبود وضعیت اقتصادی، احیای برجام و ایدههای بیربط اینچنینی، نشان از عدم انسجام این جریان سیاسی دارد.
همچنین انحلال شورای سیاستگذاری اصلاحات و بالا گرفتن حواشی در رابطه با کاندیدای احتمالی چند پارگی اصلاحات را تقویت کرده است. از کاندیدای احتمالی اصلاحات میتوان به ظریف، جهانگیری، عارف و لاریجانی اشاره کرد.
معادلات جریان اصولگرایی به نحو دیگری است. حضور آیتالله رئیسی در راس قوه قضاییه شرایط را پیچیده کرده است اما تا به امروز کاندیدای احتمالی جریان اصولگرا سعید جلیلی، عزت الله ضرغامی، رستم قاسمی، پرویز فتاح و سعید محمد هستند.
تلاش رسانههای نزدیک به دولت برای مطرح کردن حسن خمینی
امروز روزنامههای سازندگی، ابتکار، آرمان ملی، صدای اصلاحات و روزنامه دولتی ایران اظهارات حسن خمینی را پوشش دادهاند. اما گفتههای اخیر حسن خمینی تکرار مسائلی است که سالهاست توسط جریان اصلاحطلب مطرح میشود.
در اظهارات حسن خمینی آمده: امروز مشکل اصلی کشور در حوزه اقتصادی معضل فقر، گرانی و بیکاری است. البته شاخصهای بیکاری تا حدّی بهتر شده است ولی فقر، گرانی و تبعیض هنوز وجود دارد.
وی ادامه داده: درد امروز جامعه ما حتما اقتصادی، و در مرحله دوم فرهنگی است. اما راه حل آن مستقیما پرداختن به این معلولها نیست و باید به علت بپردازیم و اگر به این علت توجه نکنیم، یک مسکّن به این بیمار دادهایم.
وی در ادامه تلویحا به احتمال کاندیداتوری خود اشاره کرده و افزوده: مشکلات ما خیلی زیاد است اما راه حل آنها این است که به مردم برگردیم و به خواسته آنها تن بدهیم. البته ممکن است آنچه که مردم می خواهند مطابق خواسته شخص من نباشد. من تلاش میکنم آنها را راضی کنم که این حرف درست است. هیچ راهی جز بازگشت به مردم و هیچ چیزی برای کشور واجب تر از یک انتخابات پر شور و شامل نیست.
حسن خمینی ادامه داده: اصلا مهم نیست چه کسی رئیس جمهور می شود! بلکه مهم این است که مردم او را رئیس جمهوری کنند. اتفاقا فقط کسی که مردم او را رئیس جمهور کنند می تواند به خوبی مقابل آمریکا بایستد و عزتمندانه منافع ملی را تامین کند.
وی در رابطه با وضعیت سیاسی کشور گفته: برای رفع بیکاری، فقر و حتی مسائل اجتماعی از نان شب واجب تر این است که ما به سمت یک انتخابات پر شور برویم. اینکه چه کسی انتخاب می شود، بُعد دوم قضیه است. اما معنا ندارد که به لوازم آن تن ندهیم و بعد هم بگوییم «می خواهیم؛ اما امکانش نیست». «دوستی با پیلبانان یا مکن یا طلب کن خانه ای در خورد پیل». لذا من فکر می کنم هیچ امری واجب تر از بازگشت به این شعار امام نیست که «همه با هم».
باور ندارم که بگوییم کسانی که در سپاه خدمت کردهاند، نظامی هستند
مطلب اصلی روزنامه شرق امروز به گفتگو با حسین دهقان اختصاص یافته است. حسین دهقان از افرادی است که قصد دارد در انتخابات پیش رو ثبت نام کند و از اولین افرادی است که این موضوع را رسانهای کرده است.
در این مصاحبه سردار دهقان مدعی شده که شناختی کافی نسبت به مسائل کشور دارد و هیچ دلیلی بر نیامدن خود نمی بیند.
دهقان در رابطه با ورود نظامیان به انتخابات گفته: من باور ندارم که بگوییم کسانی که در سپاه خدمت کردهاند، نظامی هستند. اینها کار نظامی هم کردهاند اما قبلا سیاسی بودهاند به این معنا که در آن مقطع از زمان، ضرورت خدمت به کشور و استقرار نظام را اولویت مردم میدانستند و وارد آن کار شدند اما در همه دوران خدمتشان هیچگاه فارغ از جنبههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور نبودهاند.
وی ادامه داده: هیچ تشکیلات نظامی حق ورود تشکیلاتی به عرصه سیاست را ندارد و خلاف قانون و خلاف وصیت حضرت امام است. اما یک فرد نظامی برای ورود به عرصه ریاستجمهوری و انتخابات هیچ منع قانونی ندارد.
دهقان در رابطه با مطلبی که در توئیتر منتشر کرده و در آن عنوان شده بود که «برای فداشدن آمدهام» گفت: این فداشدن یک تعریف ادامهدار دارد. من باورم این است که در کشور ما چند مقوله یا مفهوم جای خودش را پیدا نکرده است. اول پذیرش مسئولیت است. دوم پذیرش واقعیت است. سوم پذیرش هزینه برای تغییر واقعیتی است که میگوییم قابل قبول نیست.
وی در نکاتی، ویژگیهای رئیس جمهور را اینگونه دانست: کسی که خودش را در معرض رأی مردم قرار میدهد، چند کار را نباید انجام دهد. دنبال فریبکاری و تظاهر نباشد. دنبال ارائه ایدئالها و آرمانهایی که خودش هم میداند امکانپذیر نیست، نباشد. با مردم خیلی صریح و روشن صحبت کند، با آنها ارتباط بگیرد، اعتمادشان را جلب کرده و با آنها کار کند.
وی در رابطه با گذار از جناح های سیاسی گفته: من میگویم کارنامه این دو جریان سیاسی نشان داده که قادر به حل مشکلات نیستند؛ چون هر کسی که آمده گفته آن یکی نه. دعوا شروع میشود. از بعد از جنگ تا امروز فضای رقابت انتخاباتی همیشه در کشور فعال است. الان رقابت میکنیم یکی بالا بیاید. فضای رقابتی را بعد از انتخاب رئیسجمهور هم ادامه میدهیم. مسائل مردم ربطی به جناحهای سیاسی ندارد. ما میگوییم «نه» به معنای نگاه سیاسی یا من یا تو. میگوییم «بله» به معنای اینکه همه ظرفیت مربوط به ملت است و باید در خدمتش باشد.
در ادامه این مصاحبه سردار دهقان نکات کلی و انتزاعی دیگری پیرامون شرایط سیاسی کشور بیان کرده و البته این نوع برخورد با مسئله انتخابات نشان میدهد که وی کاندیدای جدیای نخواهد بود.
روزنامه شرق امروز در تحلیل شرایط انتخاباتی اصلاحات، به گفتههای محمدرضا عارف در دومین کنگره انجمن زنان روزنامهنگار ایران اشاره کرده است. در این اظهارات آمده : اصلاحات امروز عقلانیترین، کمهزینهترین و ریشهدارترین راهبرد واقعبینانه برای عبور ایران عزیز از مشکلات و مصائبی است که ناواقعگرایان و توسعهستیزها بر آن تحمیل کردهاند.
وی گفته: اصلاحطلبی یعنی تدابیر و تصمیمات نهادهای حاکمیتی صرفا بر اساس منافع ایرانیان اتخاذ شود. اصلاحطلبی امروز یعنی اولویتدادن به حفظ جان و سلامت مردم کشورمان و برخورداری آنان از یک زندگی آبرومندانه و سیاستورزی مبتنی بر توسعه متوازن و پایدار کشور.
عارف ادامه داده: «اصلاحطلبی امروز یعنی توجه جدی به مشکلات و مطالبات مردم، پرداختن به مهمترین چالشهای کشور در بخش اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، اقتصاد و معیشت مردم، اشتغال، مسکن جوانان، ارتقای سهم زنان در اشتغال، توجه به حقوق افراد و نگاه فرهنگی به اقوام بهعنوان یک فرصت برای کشور».
رورنامه شرق در ادامه این مطلب اظهارات موسویلاری پیرامون انتخابات را پوشش داده است. در این مطلب آمد: «مجمع روحانیون مبارز وارد مصادیق نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری نشده است».
موسوی لاری با بیان اینکه نهاد اجماعساز اصلاحطلبان مورد پذیرش همه اصلاحطلبان است، بیان کرد: «مجمع از عملکرد نهاد اجماعساز رضایت دارد و عقل جمعی و آنچه جمع تصمیم بگیرد، طبعا مورد رضایت مجمع هم خواهد بود».
وزیر کشور دولت اصلاحات در پاسخ به سؤالی درباره این موضوع که آیا قصد دارد نامزد انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ شود، گفته: «قصد نامزدی در انتخابات را ندارم»
سلحشوری: اصلاحطلبان ارتباطشان با مردم قطع شده
روزنامه اعتماد در تیتر اول خود به موضوع فيلترينگ و تاثیر فضای مجازی بر انتخابات پیش رو اختصاص داده است.
در این باره پروانه سلحشوری از فعالین اصلاحطلب اظهار داشته: تلگرام و توييتر فيلتر هستند ولي مسوولان حضور پررنگي در اين شبكهها دارند و روزانه يا توييت ميكنند يا پست ميگذارند.
وی افزوده: جو غالب در فضاي توييتر و تلگرام سياسيتر، آگاهيبخشتر و البته روشنگرانهتر است .
فعال اصلاحطلب ادامه داده: بعيد ميدانم كه بخواهند اينستاگرام را فيلتر كنند؛ چراكه بالاخره مشغوليت خاص خود را براي مردم دارد و هرچه آن مشغوليتها بيشتر باشد، مردم كمتر درگير امور جدي سياسي ميشوند.
سلحشوری در انتقاد از جریان اصلاحات گفته: اصلاحطلبان اما علاوه بر اينكه ارتباطشان با مردم قطع شده، حتي دوست ندارند نداهاي دلسوزانهاي را هم كه بعضا عدهاي سر ميدهند، بشنوند.
نماینده سابق جریان اصلاحات در مجلس با ارجاع به بخشی از قوانین موجود پیرامون حقوق مدنی مردم گفته: فضاي مجازي، آزادي دسترسي همگاني به آن و آزادي بيان در اين فضا موضوعاتي هستند كه سالهاست درباره آنها ميان مردم و مسوولان حاكميت چالش وجود دارد.
سلحشوری در رابطه با ارتباط انتخابات و فضای مجازی گفته: امروز علاوه بر مردم، مسوولان عالي رتبه نظام از رهبري گرفته تا رييسجمهوري، سپاهيان و... در اين فضا فعاليت دارند. خصوصا توييتر و تلگرام كه حالا تريبون اين افراد است براي اعلام نظرهايشان و حتي اخباري كه ميخواهند مورد توجه افكار عمومي قرار گيرد. ماجرا به همينجا هم ختم نشد. هر كدام از كساني كه ميخواستند خودشان را به عنوان كانديداهاي انتخابات رياستجمهوري ۱۴۰۰ معرفي و به مردم بشناسانند، فضاي مجازي را محفل مناسبي براي اين كار ديدند.
فعال اصلاح طلب در ادامه با وقاحتی ستودنی رفتار دلواپسان را موجبات سردی فضای انتخاباتی دانسته و بدون اشاره به عملکرد دولت اصلاحطلب فعلی اظهار داشته: در روزهايي كه انتخابات رياستجمهوري يكي از سردترين فصول خود در طول دهههاي گذشته را ميگذراند، «كلابهاوس» سبب شد بازار داغتري پيدا كند كه احتمالا همين هم يكي ديگر از دلايل نگراني «دلواپسان» بوده است.
در این گفتگو سلحشوری بدون اشاره به فرار بسیاری از مسئولین دولتی از گفتگو آزاد پیرامون وضعیت فعلی، ورود مسئولین بلند پایه کشور به کلاب هاوس را مثبت دانسته و این شبکه اجتماعی را یکی از عوامل موثر در انتخابات می داند.
دولت فعلی، همه نقصها را یکجا گرد آورده است
روزنامه جوان در مطلبی با عنوان «شانس نامزدها در برنامه معیشتی مستقل از برجام است» نوشته: حامیان دولت میدانند با این گرانیها شانسی برای باقیماندن در قدرت ندارند. گرانیها البته دغدغه کسانی هم که به «مشارکت بالا» میاندیشند، هست. به همین خاطر باید دید اکنون که بسیاری از داخل همین دولت میخواهند وارد عرصه انتخابات شوند، آن هم در روزگاری که گرانی مسئلهای بر سر راه رئیسجمهور آینده است، چه برنامهای برای گرانی و بازگشت قدرت خرید مردم دارند؟
این روزنامه در رابطه با وضعیت فعلی کشور نوشته: نامزدهای ریاستجمهوری برای اینکه شانس خود را امتحان کنند، کار آسانی ندارند. دولت فعلی، همه نقصها را یکجا گرد آورده است، از بروکراسی سوسیالیستی تا رهاشدگی لیبرالیستی. مذاکرات برجامی هم در دست دولتی است که دوره آخر و روزهای آخر را میگذراند. پس نامزد انتخابات باید برنامهای مدون برای بازگرداندن قدرت خرید به مردم ارائه دهد که باورپذیر و مستقل از متغیرهای سیاست خارجی باشد.
فقدان مرجعیت در جریانهای سیاسی
روزنامه وطن امروز در مطلبی با عنوان لزوم احیای مراجع سیاسی, به بررسی شرایط سیاسی کشور در آستانه انتخابات ریاست جمهوری پرداخت.
در این مطلب احیای گروههایی که بتوانند به لحاظ اقناعی با جامعه ارتباط برقرار کنند مورد توجه قرار گرفته و به نظر نویسنده، کم رنگ شدن نقش آنها در فضای فعلی بسیار آسیبزا است.
در این یادداشت وضعیت جامعه ایرانی در نسبت با گروههای مرجع در چند بند خلاصه شده: اول؛ انباشت نارضایتیهای اجتماعی به طور اعم و اقتصادی به طور اخص باعث شده بسیاری از مردم با تجربه کردن شرایط سخت معیشتی اعتمادشان را نسبت به گروهها و چهرههای مرجع از دست بدهند.
دوم؛گسترش حوزه عمومی در سایه رشد نفوذ شبکههای اجتماعی از دیگر عوامل موثر بر وضعیت مرجعیت اجتماعی به حساب میآید. واقعیت آن است که هر قدر فضای مجازی به عنوان ظرفیتی قابل توجه میتواند به دامنه اطلاعرسانی جامعه بیفزاید و این فرصت را فراهم کند تا آنها از نقاط نادیده گرفته شده جامعه نیز نمایندگی کنند، اما متقابلا میتواند به ظهور مراجع جدیدی منتهی شود که کمترین سطح دانش و تجربه تخصصی را دارا نیستند.
سوم؛ اما فراتر از ظهور مراجع جدید اجتماعی در بستر فضای مجازی و شبکههای اجتماعی اتفاق دیگری نیز در حال رخ دادن است و آن هم سلبی شدن گفتمان نیروهای سیاسی جدید است. این موقعیت را میتوان حاصل جمع ۲ موقعیت پیشین دانست، بهگونهای که از یکسو افزایش نارضایتیها و انباشت ناکارآمدیها جامعه را با خشم قابل توجهی روبهرو کرده است که به موازات این خشم درخواست برای نمایندگی خشم جامعه عملا موج حمایتی زیادی را با خود همراه میکند.
در ادامه این متن به سخنرانی نوروزی مقام معظم رهبری اشاره شده و در این باره آمده: هر چند تاکید مقام معظم رهبری به رجوع مردم به «افراد مطلع و مورد اطمینان» موضعی جدید از سوی ایشان به حساب نمیآید اما لزوم تقویت الگوی رفتار سیاسی بر مبنای رجوع به نخبگان مورد اعتماد را نمایان میکند. در چنین فضایی اما رفتار بخشی از جریان انقلاب که «نفیگرایی» را به عنوان بخشی از نقشه راه خود برای احیای شعارهای انقلابی انتخاب کرده است، نشان از نادیده گرفتن این تاکید رهبر انقلاب دارد.
نویسنده در جمع بندی این متن آورده: بدون هیچ شکی مهمترین گروه حاضر در کشور که به فقدان مرجعیت در جریان انقلابی امید بسته، جریان غربگرایی است که از پاسخگویی به جامعه پیرامون عملکردش احساس درماندگی میکند و مطلوبترین شرایط را برای خود در سرخوردگی جریان انقلاب در سایه بیاعتبار شدن مرجعیت سیاسیاش مییابد. مضاف بر این، بیاعتباری مراجع سیاسی جریان انقلابی عملا به تشتت نیروهای انقلابی، گرایش طیفی از این نیروها به رادیکالیسم و انفعال بخش دیگر منتهی میشود.
صالحی: در انتخابات شرکت نمیکنم
روزنامه ابتکار امروز در صفحه اول خود با خبری از عدم کاندیداتوری علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی منتشر کرده است. این در حالی است که انتظار میرفت بعد از عملکرد درخشان صالحی در روند مذاکرات هستهای و تصویب برجام، وی در انتخابات ریاست جمهوری شرکت به عمل آورد!