توصيه مطلب

 

پیش از این در مجلس دهم هم موضوع «شفافیت آرای نمایندگان» در دستور قرار گرفت و با وضع فجیع‌تری مواجه شد و در حالی که طرح آن را ۱۹۰ نماینده امضا کرده بودند، در جریان بررسی فوریت، از ۱۹۴ رأی مأخوذه، فقط ۵۹ رای موافق داشت یعنی ۱۳۱ نماینده به طرحی که امضا کرده بودند، رای ندادند!

 

در مجلس دهم یک بار در جریان طرح سئوال از رییس جمهور، ۲۲ تن از نمایندگان مطابق آیین‌نامه داخلی مجلس، درخواست «رای‌گیری علنی و با برگه» داشتند که با استقبال کلیت مجلس اصلاح‌طلب مواجه نشد و رأی نیاورد. در مجلس نهم نیز به هنگام بررسی طرحی که به برجام مرتبط بود نیز بنده و تعدادی از همکاران، درخواست «رأی علنی» کردیم اما با استقبال مجلس با اکثریت اصولگرا مواجه نشد! 

 

اما چرا ؟ سئوال بسیاری از مردم این است که مجلس اصلاح‌طلب باشد یا اصولگرا چرا نمایندگان آنها از «شفافیت» استقبال نمی‌کنند و حاضر نیستند آرای‌شان «علنی» شود؟ اگر به دلایل مخالفان علنی شدن و شفافیت آرای نمایندگان مراجعه کنید، عمدتا از زبان آنها دو دلیل مهم بیشتر شنیده نمی‌شود اما واقعیت این است که در دل «برخی از نمایندگان» دلیل سومی هم وجود دارد: 

 

۱. یکی از دلایل این است که شفافیت آرای نمایندگان، منافق‌پرور است، نماینده را دو شخصیتی می‌کند! باعث می‌شود تا در مواقعی، نماینده برای جلب نظر برخی افراد یا کانون‌های قدرت و ثروت، مطابق میل آنها رأی دهد و رای کارشناسی‌اش را به صندوق نیندازد.

 

۲. دلیل مهم دیگر این است که شفافیت آرای نمایندگان، سبب اعمال فشار به نماینده می‌شود. این فشار می‌تواند توسط دولت به دلیل مخالفت با سیاست‌های او و با اخلال در روند پروژه‌‌ها و تخصیص بودجه به حوزه انتخابیه نماینده اعمال شود و یا از جانب گروه‌های بیرونی مجلس و با تهییج افکار عمومی و توسط فضای مجازی صورت بگیرد.

 

۳. متاسفانه دلیل سومی هم که در دل برخی نمایندگان وجود دارد و سبب عدم استقبال از شفافیت آرا می‌شود، چشم طمع داشتن آنها به آرای مردم در انتخابات‌های بعدی است، خصلتی که بر خلاف قسمی است که در ابتدای نمایندگی به قرآن مجید یاد می‌کنند. 

 

بگذارید به خاطره تلخی که در روز تصويب ۲۰ دقيقه‌ای طرح مرتبط با برجام، با آن مواجه شدم اشاره کنم. آن روز مطابق با آیین‌نامه داخلی مجلس، بنده پیشنهاد رأی‌گیری علنی را ارائه دادم و تعدادی از همکاران امضا کردند اما برخی نمایندگان ابراز می‌کردند که مخالف برجام هستند اما در قالب رأی علنی، نمی‌توانند رأی‌ مخالف بدهند! این دوستان می‌گفتند انتخابات نزدیک است و در حوزه انتخابیه ما به دلیل تبلیغات و فضاسازی دولت، بخشی از مردم به برجام باور دارند و ما نمی‌خواهیم این افراد در حوزه انتخابیه، متوجه رأی‌ مخالف ما به برجام شوند!

 

همین نکته باعث شده بود تا برخی نمایندگان انقلابی هم با رأی‌ علنی مخالفت کنند و به همین دلیل هم پیشنهاد رای علنی به طرح مرتبط با برجام، حد نصاب را نیاورد و در رأی‌گیری غیرعلنی هم طرح مرتبط با برجام، آرای اکثریت مجلس را به دست آورد و فقط حدود ۹۰ نماینده مخالف داشت. البته حالا که گاف‌های برجام مشخص شده و مردم امیدی به آن ندارند، بیش از ۲۰۰ نماینده آن روز، ادعای مخالفت با آن را می‌کنند!

 

اما پاسخ به این اشکالات و دلایل مخالفت با شفافیت آرا چیست؟

 

۱. بر خلاف نظر این عده که معتقدند شفافیت، نفاق‌پرور است و سبب دوشخصیتی شدن نمایندگان می‌شود، معتقدم که اتفاقا عدم شفافیت، بیشتر سبب نفاق و دوشخصیتی شدن نماینده می‌شود. وقتی آرای نمایندگان مبهم بود و شخصیت یک نماینده از استحکام برخوردار نبود، طبعا وقتی در برابر موافقان یک موضوع قرار گرفت، خود را موافق آن و وقتی در برابر مخالفان آن موضوع قرار گرفت، خود را مخالف آن معرفی خواهد کرد. 

 

حتی به جرآت می‌توان گفت که شفافیت آرای نمایندگان، باعث شفافیت نمایندگان و پاسخگویی آنها خواهد شد و این دقیقا نقطه درمانی برای جلوگیری از نفاق و تزلزل شخصیت‌ یک فرد است. 

 

۲. در پاسخ به دلیل دوم هم باید گفت که وقتی ما پذیرفتیم، نماینده‌ای تحت تأثير  فشارهای دولت یا فشار گروه‌های مجازی و سازمان یافته، تغییر رأی‌ می‌دهد، قطعا چنین فردی در خفا و با اعمال فشار کمتر تغییر رأی خواهد داد. وقتی ممکن است با «وعید» عده‌ای، نماینده‌ای رأی‌ش تغییر کند، چرا با «وعده» دولتی‌ها و کانون‌های قدرت و ثروت، امکان تغییر نظرش نباشد!

 

اساسا فردی که تا این حد فشارپذیر است یا به طمع آرای مردم برای انتخابات‌های بعدی، از شفافیت فرار می‌کند، صلاحیت نمایندگی مردم را دارد؟ شایستگی تکیه بر کرسی مهم و حساس نمایندگی را دارد؟ 

 

چرا باید با عدم شفافیت، راه پیشرفت چنین کسانی را هموار کنیم؟  کسی که نمی‌تواند از نظرات خودش دفاع کند و پرداخت هزینه‌های آن برایش دشوار است قطعا در بزنگاه‌ها بار انقلاب را به زمین خواهد گذاشت و نمی‌تواند نماینده مردم باشد.

 

قطعا شفافیت آرای نمایندگان به سلامت مجلس و سلامت رفتاری نمایندگان کمک خواهد کرد و در مجموع، منافع و فوائد شفافیت آرا قطعا بیش از مخفی بودن آرای نمایندگان است. اکنون مجلس یازدهم باید برای جبران آنچه اتفاق افتاده تلاش کند. 

 

نمایندگان مجلس یازدهم از یاد نبرند که با شعار و وعده شفافیت به مجلس راه یافته‌اند. از یاد نبرند که اکثر آنها در مجلس قبل، منتقد عدم تصویب شفافیت آرای نمایندگان بودند.

 

مردم هم اما در این خصوص وظایفی برعهده دارند. واقعیت این است که برای تحقق شفافیت و مجلس شیشه‌ای، یکی از فاکتورهای مهم ایام انتخابات، در کنار سلامت، تخصص و توانایی‌ها، سابقه شفافیت در زندگی اجتماعی و سیاسی کاندیاها باید در نظر گرفته شود و نه صرفا شنیدن شعار شفافیت آن هم در تبلیغات انتخاباتی از زبان کاندیداهای و جریانات حزبی و سیاسی. 

 

مردم باید افرادی را انتخاب کنند که زندگی، عملکرد و موضع‌گیری آنها تا قبل از ورود به مجلس شفاف بوده باشد تا در مجلس هم شفافیت محقق شود.