طبق برنامه بودجه امسال، ۲۱۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ تومان بودجه سازمان سینمایی است که ۱۷/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ تومان آن به صورت مستقیم برای جشنواره ملی و جهانی فیلم فجر تخصیص یافته است. مابقی این ۲۱۰ میلیارد نیز برای تولید و حمایت آثار سینمایی در نظر گرفته شده که نهایتا در خدمت مهمترین اتفاق سینمایی ایران یعنی جشنواره فجر قرار خواهد گرفت.
جشنوارههای مهم دنیا با اهداف مختلفی برگزار میشوند؛ اسکار برای حمایت از سینمای آمریکا، کن برای ترویج خوانش خاص اروپایی از موضوعات فرهنگی مانند حقوق بشر، آزادیهای مدنی و امثالهم و جشنوارههای دیگر نیز با اهدافی که در اساسنامه آنها یا سالانه توسط عومل اصلی آن مشخص و اعلام میشود.
سیاستگذاران بخشهای بین المللی جشنوارهها نیز با تشویق آثار نزدیک به معیارهای سینمایی آن کشور، به نوعی سینما را ریل گذاری میکنند و از این طریق حرکت آثار سینمایی را مدیریت میکنند. این موضوع زمانی روشنتر میشود که اصغر فرهادی به واسطه ساخت دو فیلم سیاه از جامعه ایرانی، دو اسکار گرفته است.
همانگونه که سیاست و خطمشی جشنوارههای دنیا در نسبت با آثار تولید شده مشخص است، فضای حاکم بر جشنوارهها نیز به نوع خاصی تنظیم میشود. مثلا اسکار در کنار حمایت از سینمای آمریکا هر سال یکی از خوانندههای آمریکایی را حمایت میکند.
در بستر این فستیوالها، کمتر ردپایی از عناصر نامطلوب در نسبت با رویکر کلی جشنواره دیده میشود. مثلا هیچ زمان زنان محجبه مسلمان فرانسوی که بخش قابل توجهی از جامعه این کشور را تشکیل میدهند در جشنواره کن مورد توجه قرار نمیگیرند.
از عنوان فجر برای جشنواره بهمن ماه سینمای ایران، این برداشت قابل تصور است که سینماگران در راستای پاسداشت انقلاب اسلامی و ارزشهای آن، گردهم میآیند و مهمترین آثار در این رابطه را ارج مینهند.
اما جشنواره فیلم فجر (که به مناسبت پیروزی انقلاب اسلامی برگزار می شود) نهتنها بخش قابل توجهی از آثار و نتایجش در خدمت آرمانهای انقلاب نیست، بلکه در شکل و شمایل ظاهری خود به نوعی خطشکن در ترویج ناهنجاریها و پیشران در شواف و بیبند و باری است.
جو حاکم بر این رویداد سینمایی موجب رقابت سلبریتیها در نمایش برندهای لوکس و مسابقه بیمعنای فشیون و مد در میان چهرههای سینمایی شده است، فضایی که آکنده از شوآف و بیتناسب با طبقات عادی مردم و انقلاب است.
همانگونه که داوران جشنواره هرساله بر اساس سلیقه شخصی، آثار برگزیده را معرفی کردهاند و بدون هیچ قاعدهای در رابطه با سیمرغهای بلورین جشنواره تصمیم گرفتهاند، جو حاکم بر این جشنواره نیز نهتنها با ارزشهای ایرانی-اسلامی ارتباطی ندارد، بلکه در ضدیت با این ارزشها، به عاملیت کامل رسیده و پیشران شده است.
اما آیا ضابطهمند کردن فضای جشنواره میتواند در تغییر این رویه موثر باشد؟ ضابطه لزوما به معنی قوانین و مقررات نیست، اما هزینهزا شدن ناهنجاری برای افرادی که مهمترین آوردگاه مالیشان بودجه بیتالمال است و در بستر جشنوارهای که قرار بود در خدمت آرمانهای انقلاب اسلامی باشد رشد و نمو پیدا کردهاند، کمترین کاری است که باید در این سالها انجام میشد.