زخم کهنهای که بعد از ۱۳ سال سر باز کرد/ چه کسانی مانع تشکیل دولت مقتدر و کارآمد در عراق و لبنان هستند؟ +عکس
مشرق , 14 آبان 1398 ساعت 12:46
اعتراضات اخیر در عراق و لبنان، گواه زخم کهنهای است که سالها پیش آمریکا و غرب مسبب اصلی آن بودند. تدوین قوانینی که هیچگاه دولت قوی و مستقلی روی کار نیاید و همیشه این دو کشور زیر سلطه بمانند.
پایگاه تحلیلی خبری هم اندیشی: تظاهرات اخیر در لبنان و عراق این سوال را مطرح میکند که ریشه نارضایتی مردم در این دوکشور از کجا نشأت میگیرد؟ پاسخ به این سوال را باید در نوع سیستم سیاسی هر دو کشور و دخالتهای گاه و بیگاه غرب و مشکلاتی که در طی سالهای اخیر ایجاد کردهاند جستوجو کرد.
هیچ شکی وجود ندارد که احزاب و شخصیتهای سیاسی عراق و لبنان در بخشی از این معضلات دخیل هستند اما اگر بخواهیم به سرمنشاء ناکارآمدی سیاسی این دو کشور پی ببریم لاجرم باید ساختار حاکمیتی این دو کشور را که با دخالت مستقیم آمریکا و اروپاییها ایجاد شده است مورد کنکاش قرار دهیم و همچنین مشکلاتی که این دو کشور در طی سالهای اخیر با آن دست و پنجه نرم کرده اند را مرور کنیم.
عراق و لبنان در یکی دودهه اخیر همواره عرصه درگیریهای سیاسی و تنشهای بی پایانی بودهاند که بخش عظیم آن را باید به نظام پارلمانی متکی بر سهمخواهی طایفهای و منفعت طلبی حزبی مربوط دانست.
تشکیل دولت در این دو کشور، ماموریت بسیار دشواری است که باید مولفههای بسیاری در کنار هم قرار گیرند تا احزاب و شخصیتهای سیاسی بتوانند به یک جمع بندی واحد برسند. حال آنکه با تشکیل دولت نیز همواره تنشهایی بین احزاب موجود شکل میگیرد که در واقع کارکرد مطلوب دولتها را سلب میکند.
** لبنان و توافق طائف با نظارت آمریکا و عربستان
در این میان لبنان که نزدیک به سی سال است به واسطه توافق طائف ـ که پس از سالها درگیری داخلی شکل گرفت ـ نظامی را روی کار میبیند که با نظارت مستقیم آمریکا در عربستان سعودی متبلور شد.
این نظام سیاسی در واقع مبتنی بر نخست وزیر سنی، رییس جمهور مسیحی و رییس پارلمان شیعه است به نحوی که حتی تغییر قانون انتخابات در برهه اخیر هم نتوانست از میزان یارکشیهای حزبی و طایفهای بکاهد و حتی در کابینه دولتهای تشکیل شده هم اختلافات بسیاری مشهود بوده که کار را برای برون رفت لبنان از مشکلات عدیده خود دشوار میسازد.
برای نمونه جریان ۱۴ مارس که از مخالفان مقاومت و همپیمانان آمریکا به سرکردگی سعد الحریری و سمیر جعجع است از بیشترین سهم در دولتهای سالیان اخیر برخوردار بوده و مهمترین وزارتها را برعهده داشته اند اما علی رغم این واقعیت، تلاش داشتند مسئولیت همه ناکارآمدیها به نام حزبالله لبنان و همپیمانان آن بنویسند.
حمایت آمریکا و کشورهای عربی از لبنان هم همواره مشروط بر آن بوده که حزبالله از این کمکها سودی نبرد و در واقع این لجبازی سیاسی موجب شده که آمریکا و همپیمانانش برخلاف ادعاهای خود در حمایت از لبنان به یاری احزاب همسو با خود بپردازند و کمکهایشان سودی برای لبنان نداشته باشد.
در کنار ناکارآمدی سیستم حاکمیتی لبنان نباید مشکلاتی را که آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای اخیر برای این کشور ایجاد کرده اند را فراموش کرد. جنگ سی و سه روزه که از سوی رژیم صهیونیستی علیه لبنان شکل گرفت تا زیرساختهای این کشور را در مناطقی از بین ببرد یکی از نمونههای دخالت آشکار دشمنان لبنان برای ممانعت از پیشرفت آن است.
از سوی دیگر مساله ترور رفیق الحریری نخست وزیر وقت لبنان که همه نهادهای وابسته به غرب تلاش کردند حزب الله را در آن متهم کنند برای آن صورت گرفت تا گسل سیاسی موجود در لبنان را تعمیق بخشد.
در سه سال اخیر که لبنان شاهد روی کارآمدن میشل عون به عنوان رییس جمهور همپیمان با حزب الله بوده است، این دشمنیها به وضوح آشکار شده است به نوعی که آمریکا تحریمهای خود را علیه بانکها و شخصیتهایی در لبنان به بهانه همکاری با حزبالله به نوع بی سابقه ای افزایش داده است و در داخل لبنان نیز تلاش شده انبوهی از فسادها و ناکارآمدیهای متراکم در سی سال گذشته را متوجه عون و حزب الله لبنان و مشکلات معیشتی مردم را مصادره به مطلوب کنند.
تشکیل دولت در لبنان همواره کار بسیار دشوار و زمان بری بوده است که گاه به دو الی سه سال تلاش نیاز بوده تا عناصر سیاسی لبنان بتوانند به اتفاق نظری حول تشکیل حکومت برسند اینک با استعفای سعد الحریری که با فشار مستقیم کشورهای خارجی صورت گرفته است راه مبارزه با فساد به مراتب دشوارتر شده است.
با توجه به قانونی که غربیها برای لبنان تدوین کردهاند این کشور هیچ گاه روی آرامش به خود نخواهد دید، و دولتها بیشتر به دنبال منافع حزبی و طایفهای خواهند بود نه منافع ملی؛ موضوعی که برای عراق نیز به وضوح صدق میکند.
** پل برمر؛ متهم اصلی وضعیت کنونی عراق
در عراق نیز با سرنگونی حزب بعث و ورود اشغالگران آمریکایی به این کشور پل برمر بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ در این کشور حکومت و تلاش کرد تا نظامی را روی کار آورد که با منافع آمریکاییها همسو و همراه باشد.
کد مطلب: 408666
آدرس مطلب: http://www.hamandishi.ir/news/408666/