پایگاه تحلیلی خبری هم اندیشی: ادعا میشود تخلف کردید و باید جریمه پرداخت کنید. پلیس خوب میگوید به من باج بده تا رهایت کنم وگرنه پلیس بد خودرو شما را توقیف خواهد کرد. در این شرایط خیلیها ترجیح میدهند باج بدهند تا شرایط بدتری برای آنها پیش نیاید؛ غافل از اینکه یاغیها لباس پلیس به تن کردهاند و در صورت همراهی نکردن شما با پلیس خوب، پلیس بد هم کاری نمی تواند بکند.
دو سال قبل که جهان هنوز در شوک ریاست جمهوری ترامپ بود وبسایت «آکسیوس» فاش کرد که راهبرد مذاکراتی ساکن جدید کاخ سفید به چه صورت عمل میکند.
این وب سایت خبر داد که ترامپ در یک جلسه در دفتر کارش اصول مذاکرات تجاری را برای «رابرت لایتیزر»، نماینده تجاری ایالات متحده آمریکا توضیح داده است. در این گزارش آمده بود: ترامپ به لایتیزر گفت: «۳۰ روز فرصت داری؛ اگر از آنها امتیاز نگیری از توافق خارج میشوم.» لایتیزر در جواب گفت: «باشد، من به کرهایها میگویم که ۳۰ روز مهلت دارند.»
ترامپ در پاسخ گفت: «نه، نه، نه. اینطور نباید مذاکره کرد. نباید به آنها بگویی۳۰ روز مهلت دارند. باید بگویی، این آدم دیوانه است و هر لحظه ممکن است از توافق خارج شود.»
از صحبت های ترامپ این اصل برای فشار و امتیازگیری خارج میشود:
«این مرد دیوانه است پس باج بدهید» شخص رئیس جمهور آمریکا پذیرفته بود که خود نقش دیوانه یا پلیس بد را بازی کند تا تیم های مذاکراتی او بتوانند عایدی بیشتری برای او و کشورش کسب کنند. چندی نگذشت که خالی بودن تهدیدهای آمریکا آشکار شد. او به همان انتقادات خود به روسای جمهور سابق در خصوص هدر دادن پول های آمریکا در حضور مستقیم در جنگ های بی فایده پایبند ماند و علی رغم چهره جنگ طلب اما هیچ گاه وارد این بازی از پیش شکست خورده نشد. همین باعث شد تا
با گذشت زمان و مشخص شدن پوچ بودن لاف زنی های ترامپ نقش پلیس بد او لو رفته بود و شخص دیگری باید بازیگری این کار را در آمریکا برعهده میگرفت.
قدرت گرفتن جنگ طلبان یا استخدام پلیس بد جدید
جان بولتون که از حامیان حمله آمریکا به عراق و به عنوان چهره جنگ طلب مطرح است شاید بهترین گزینه برای هراس افکنی جهت باج گیری و دوشیدن کشورها بود. وی در سال 2018 توانست مشاور امنیت ملی آمریکا شود و چهره ای تند از راهبرد آمریکا در قبال کشورهایی چون ایران را به نمایش بگذارد. برخی کارشناسان دلیل تاخیر ترامپ در بکارگیری وی را بازی جدید آمریکا برای پر کردن نقش پلیس بد معرفی کردند.
حسین امیرعبداللهیان در این خصوص نوشت:
«ترامپ با انتصاب تندروهایی همانند جان بولتون در واقع سیاست هراسافکنی فزاینده و اخذ امتیاز بیشتر در قبال برجام، منطقه و برنامه دفاعی جمهوری اسلامی ایران را دنبال میکند. آقای ترامپ! سیاست دوشیدن ریاض در ایران مقتدر هرگز جواب نمیدهد. »
ظریف: جان بولتون دنبال جنگ است
اما وزیر خارجه کشورمان چندی بعد اینگونه تحلیل کرد که «تیم بی» شامل «بولتون، بن سلمان، بن زاید، و بنیامین نتانیاهو» به دنبال راه اندازی جنگ علیه ایران هستند. وی نظرات ترامپ و بولتون را مخالف یکدیگر دانست و گفت:
«ما بر این باوریم که رئیس جمهور ترامپ خواهان برخورد [نظامی]نیست، اما میدانیم که افرادی هستند که برای حرکت به این سمت فشار وارد میکنند.» این تحلیل اما به سرعت به ادبیات سیاسی توسط رسانه های دنیا به خصوص رسانه های وابسته به غرب تبدیل و از آن استقبال شد. وزیر خارجه کشورمان تقریبا در همه انتقادات توئیتری خود نام تیم بی و بولتون را به عنوان افرادی آورده است که رئیس جمهور آمریکا را برای ایجاد بحران و حمله نظامی تحریک میکنند.
در آخرین موضع گیری ظریف حتی توقیف کشتی ایرانی در جبل الطارق را برنامه جان بولتون معرفی کرد. وی در این مورد نوشت:
«اشتباه نکنید! جان بولتون که در فریب ترامپ برای ورود به «جنگ قرن» ناکام مانده و نگران فروپاشی تیم بی است، در حال ریختن زهر خود به انگلیس است به این امید که این کشور را به باتلاق بکشاند. تنها خردورزی و دوراندیشی میتواند چنین توطئه هایی را خنثی کند.»
مهر تایید ترامپ بر بازی پلیس خوب و پلیس بد
دونالد ترامپ نیز گاه و بیگاه با صحبت های خود حرف های ظریف را تایید کرد. او یکبار گفت جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید میخواهد با تمام دنیا بجنگد ولی خودش چنین تمایلی ندارد.
ترامپ برای نشان دادن چهره دیوانه از مشاور امنیت ملی خود جای دیگری مدعی شد که بولتون را کنترل می کند! او البته نگفت چرا او راهم مانند دیگران عزل نمیکند.
لاف در غریب بولتون
جان بولتون برای اجرای این پروژه هر بار حرف های تندی علیه ایران زد. شاید بتوان مهمترین آن را ادعای وی در اعزام ناو جنگی به خلیج فارس دانست.
بولتون روز ۵ مه از اعزام ناو «یواساس آبراهام لینکلن» به خلیج فارس به عنوان هشداری برای ایران یاد کرد، اما مقامات این کشور از جمله پومپئو و آدمیرال جان ریچاردسون، فرمانده عملیات نیروی دریایی آمریکا لو دادند که اعزام این ناوگروه از پیش برنامه ریزی شده بوده است. اما در این طرف رسانه های داخلی به هراس افکنی پلیس بد دامن زدند.
لاف بزرگ تیم موسوم به B و جان بولتون زمانی آشکار می شود که ایران با ساقط کردن ابرپهباد آمریکایی که به حریم هوایی ایران تجاوز کرده بود قدرت نظامی خود را عیان میکند. تحلیل گران بسیاری انتظار داشتند که این اقدام منجر به واکنش آمریکا شود. برخی از نزدیک شدن جنگ گفتند. واکنش امریکا اما جالب بود. ترامپ ابتدا میگفت که احتمالا ایران اشتباهی این اقدام را کرده است اما پس از مطمئن شدن، از ایران تشکر هم کرد که هواپیمای دیگری که همراه پهپاد آمریکایی بوده را ساقط نکرده است! انفعال تیم بی و شخص بولتون در این ماجرا تیر خلاصی بود به بازی ساختگی آمریکا که بولتون را به شدت تندرو و جنگ طلب نشان میداد.
واقعیت چیست؟ ترامپ: بولتون برگ چانه زنی ما در قبال ایران است!
صحبت های فوق باعث شده تا برخی در داخل ایران این تحلیل را ارائه دهند که ترامپ و بولتون دارای اختلاف نظر هستند. درحالی که بولتون از بمباران و حمله به ایران و تغییر نظام به صراحت صحبت میکند ترامپ در سفر به ژاپن میگوید به دنبال براندازی علیه جمهوری اسلامی نیست و در تلاش است تا با ایران گفت و گو کند. اما
سوال اصلی این است که چرا ترامپ با وجود اختلاف با بولتون همان کاری را نمیکند که با جیمز متیس، استیو بنن، هربرت مکمستر، تیلرسون و دیگران کرده است؟ پاسخ این سوال را میتوان از زبان سیاست مداران و رسانه های آمریکایی شنید.
دوماه قبل سیانان در گزارشی با اشاره به اظهارات به ظاهر متفاوت مقامات ارشد آمریکا در قبال ایران نوشت احتمالاً دولت ترامپ در مواجهه با ایران در حال اجرای سناریوی پلیس خوب و پلیس بد است.
«کوین کریمر»، نماینده مجلس سنای آمریکا، نیز قائل به چنین تمایزی میان دیدگاههای ترامپ و بولتون نیست و معتقد است که کاخ سفید به دنبال استفاده از راهبرد «پلیس خوب-پلیس بد» است. کریمر میگوید سخنانی که ترامپ در ژاپن بر سر زبان آورده، تنها بخشی از راهبرد کلی او در قبال ایران است.
کریمر که یکی از حامیان سیاست خارجی ترامپ است در ادامه گفت: «ترامپ مسیر و فرصتی پیش روی دشمنان ما قرار میدهد تا اگر قرار نیست دوستمان باشند، جدی باشند.» او سیاست ترامپ در قبال ایران را به سیاست «رونالد ریگان» موسوم به «صلح از طریق قدرت» تشبیه کرده و گفت: «هیچکس از جنگ با ایران سخن نمیگوید.»
به عقیده تحلیلگرانی مانند «کریمر»، بولتون در راهبرد فعلی دولت آمریکا در قبال ایران مأمور القای فضای هراس و ترسیم فضای جنگ است و ترامپ، در نقش «پلیس خوب»، حامی مذاکره است و به دنبال پیشنهاد دادن راههایی برای اجتناب از جنگ است.
پایگاه خبری «آکسیوس» نیز روز گذشته فاش کرد که رئیسجمهور آمریکا به مشاوران نزدیکش گفته «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید را گزینهای ارزشمند برای برگ چانهزنی در مقابل ایران و کره شمالی میداند.
این پایگاه خبری خبر داده که
«رئیسجمهور آمریکا میگوید حضور بولتون در کاخ سفید جایگاه چانهزنی او را بالا میبرد و به او یک مزیت روانشناختی در برابر کشورهایی مانند ایران و کره شمالی محسوب میشود.»
یک منبع دیگر نیز گفته:
«ترامپ بولتون را یکی از اجزای اساسی راهبرد مذاکراتی خودش میداند. او فکر میکند که رویکرد خصمانه بولتون و اشتیاق او برای کشتن دیگران، یک برگ چانهزنی برای او هنگام دیدار با سران خارجی به شمار میرود. بولتون میتواند پلیس بد باشد و ترامپ پلیس خوب.»
سابقه بازی پلیس خوب پلیس بد
این بازی لو رفته اما هنوز در غرب گرایان ایرانی مشتاقانی دارد که هر روز در رسانه های خود می گویند. غافل از اینکه ترامپ در مساله کره شمالی نیز همین راهبرد را پیاده کرد.
ترامپ قبلاً در قبال کره شمالی از همین راهبرد استفاده کرد، با این تفاوت که خود او در آن زمان نقش «پلیس بد» را به عهده داشت و «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه سابق آمریکا فردی بود که به دنبال مذاکره بود و میخواست از وقوع «جنگ» جلوگیری کند.
ترامپ ۱ اکتبر سال ۲۰۱۷ در توئیتی خطاب به رکس تیلرسون نوشت:
«من به تیلرسون، وزیر خارجه فوقالعادهمان گفتهام اگر به دنبال یافتن راهی برای مذاکره با مرد کوچک موشکی است وقت خودش را تلف میکند. رکس، انرژیات را نگه دار، کاری را انجام خواهیم داد که مجبوریم.»
راهبرد پلیس خوب پلیس بد از زمان مذاکرات برجام تاکنون در مقاطع مختلف توسط غربی ها به کار برده شده است. در مذاکرات منتهی به برجام، فرانسه بهجای آن که نقش یک مذاکرهکننده را ایفا کند، نقش یک باجگیر را برعهده گرفت. در شرایطی که هنوز مندرجات توافق ژنو نهایی نشده بود، فرانسویها بهدنبال منافع اقتصادی خود بودند و حتی یکبار نیز با جنجال بر سر رآکتور هستهای اراک سبب عقبافتادن توافق نهایی شدند. وزیر خارجه فرانسه در مذاکرات هسته ای همواره نقش «پلیس بد» را بازی می کرد و در بسیاری از موارد ضمن زیاده خواهی های غیر منطقی از تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان، باعث به نتیجه نرسیدن مذاکرات و طولانی شدن روند آن شده بود. بگونه ای که امروز نیز بسیاری معتقدند یکی از علل حصول «توافق بد» و عبور تیم مذاکره کننده ایران از بسیاری از خطوط قرمز، نقش منفی فابیوس در مذاکرات بوده است. وزیر خارجه فرانسه که به همین خاطر در بسیاری از محافل به نماینده رژیم صهیونیستی در مذاکرات شهرت یافته بود.
فرانسه پس از برجام هم این نقش را بازی میکرد و به دنبال باج گیری از ایران در حوزه مسائل دفاعی از کشورمان برآمد. ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه در این خصوص گفته بود: «اگر در مذاکرات بر سر برنامه موشکی ایران پیشرفتی حاصل نشود، فرانسه آماده وضع تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران است»
با خروج آمریکا از برجام این توافق در سراشیبی قرار گرفت اما باز هم فرانسویها تلاش میکنند نقش اصلی را در جوشدادن یک قرارداد جدید بین طرفین ایفا کنند. اینبار کشورهای دیگر اروپایی هم با وعده 14ماهه خود در خصوص اینستکس به دنبال نشان دادن چهره پلیس خوب برآمدند. آنها در کنار وعده های بر زمین مانده و ادعای پایبندی به برجام بارها از گسترش برجام به مسائل دفاعی و منطقه ای و موشکی کشور صحبت کردند.
راهبرد تکراری دشمن در مقابله با قدرت ایران در طول سال های اخیر با عوض کردن بازیگران آن به نمایش درآمده است اما نکته تاسف بار این است که غرب گرایان از این بازی درس نگرفته اند. این بازی یکبار به توافق نامتوازن برجام ختم شد، آیا بار دیگر طراحی آمریکا و اروپا می تواند کارآمد باشد؟