سالها پیش در آمریکا سریالی پخش میشد به نام«24». هر فصل از سریال، داستان یک شبانه روز از زندگی «جک باور» نیروی امنیتی و ضدجاسوسی ایالات متحده را روایت میکرد. در هر فصل جک باور و دوستانش باید به سراغ تروریستها و جاسوسها میرفتند تا امنیت کشورشان را برقرار سازند و از حاکمیت لیبرال دموکراسی در آمریکا حفاظت کنند. در بعضی فصلها عنصر غافلگیری تا حدی شدت میگرفت که رییسجمهور ایالات متحده آمریکا نیز متهم به جاسوسی میشد. با این استدلال که حفظ منافع حاکمیت بالاتر از حفظ یک شخص و یا یک جریان سیاسیست. البته این مسئله از طرف دولتیها نیز در آمریکا پذیرفته شده بود.
سینما و علیالخصوص تلویزیون نه تنها در ایران که در همهی کشورهای دنیا باید التزام به حاکمیت داشته باشند، اما این به آن معنا نیست که باید عروسکی باشند در دست دولتها. برای همین در صنعت سریالسازی آمریکا، رییس جمهور هم، میتواند جاسوس باشد و از سمت نیروهای امنیتی شناسایی شده و از حاکمیت حذف شود.
اما در ایران وضع جور دیگریست. سریال گاندو که اخیرا پخش آن از شبکه سوم سیما به پایان رسیده هنوز دارد با حاشیه سروکله میزند. این سریال نیز بیشباهت به سریال 24 نیست. محمد و دوستانش در دل یکی از امنیتیترین پروندههای جاسوسی معاصر به دنبال کشف حقیقتاند. کشفی که به جاهای باریک و خطرناک منتهی میشود. دستگیری یک جاسوس به شبکهای از جاسوسان که در دل دولت جاخوش کردهاند میرسد. گاندو میتواند مخاطب را با خود همراه کند و برایش داستان بگوید. داستانی که باعث شده به تریج غبای دولتیها بربخورد.
در زمان پخش سریال گاندو حرف و حدیثهای زیادی مبنی بر فشار دولتیها برای متوقف کردن سریال به گوش میرسید. حرف و حدیثهایی که صحت و سقمش را میشد از توییتهای مشاور رسانهای رییسجمهور حدس زد.
حسام الدین آشنا در توییتر خود نوشته بود: «دولت نه اجازه و نه پول دارد که سریال بسازد و صداوسیما هم پول ندارد سریال بسازد ولی گویا جای دیگری هست که برای تضعیف دولت هم پول فراوان دارد، هم مجوزها و مشوقهای لازم را دریافت کرده است و هم میتواند صداوسیما را الزام به پخش کند. شما با گاندو، گنده نمیشوید.»
محمود واعظی، رئیس دفتر رییسجمهور نیز گفته بود: «دولت حق دارد از این سریال شکایت کند...با وزارت خارجهای که امروز در خط مقدم جبهه مقابله با دشمنان است در سریال گاندو برخورد بدی شده است و همچنین این اتفاق درباره وزارت اطلاعات کشور نیز افتاده است.»
گاندو اما با تمام فشارهایی که دولتیها میآوردند تا انتها به روی آنتن رفت. البته این پایان ماجرا نبود. بنابر اخبار رسیده به رجانیوز مرتضی میرباقری «معاون سیما»ی صداوسیما بعد از اتمام سریال، طی دستوری، بردن نام گاندو را در تمام شبکهها ممنوع اعلام کرده بود. دستوری که البته با توجه به سابقه میرباقری از جمله قائم مقامی و معاونت وزارت کشور در دولت اول روحانی، اصلا دور از ذهن نبوده و نیست!
چندی پیش روابط عمومی شبکهی افق اعلام کرد بازپخش این سریال توسط شبکه افق انجام میگیرد. اعلامی که باعث شد نوک پیکان دولتیها به سمت شبکه افق کج شود. از طرفی بنابر شنیدهها یکی از عوامل فشار دولتیها بر این شبکه، برنامهی جهانآراست. جهان آرا هر شب از شنبه تا چهارشنبه به روی آنتن شبکهی افق میرود و حول موضوعات مختلف سیاسی، اجتماعی و بینالمللی میچرخد.
دولتی که با شعار «پناه میبرم به خدا از بستن دهان منتقدان» روی کار آمده بود، حالا تاب بررسیهای کارشناسان را هم ندارد.
اخیرا نیز نامهای در فضای مجازی منتشر شده، که در آن محسن حاجی میرزایی دبیر هیئت دولت، خطاب به محمدباقر نوبخت، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور نوشته: «بنا به دستور رئیسجمهور در جلسه هیئتوزیران به تاریخ 19/4/98 سازمان برنامه و بودجه کشور اعتبارات سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را پس از تأیید دو نماینده رئیسجمهور در شورای نظارت سازمان یاد شده تخصیص دهد.»
بر اساس این نامه از این به بعد تخصیص بودجهی صداوسیما منوط به صلاحدید نمایندگان دولت است؛ نامهای که مستقیما بوی تهدید میدهد. با اینکه انتخاب رییس صداوسیما از جانب رهبری صورت میگیرد اما بودجه آن توسط دولت تامین میشود. این مسئله نیز باعث شده تا دولت اهرم فشاری داشته باشد بر صداوسیما! طبق نامهی منتشر شده، صداوسیما اگر بودجه میخواهد باید گوشش به دهان دولتیها باشد.
این نامه البته بدون حاشیه هم نبود. حسینعلی حاجیدلیگانی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در واکنش به این گروکشی سیاسی و فشار بودجهای دولت علیه صداوسیما گفته است: «فشار بودجهای بر صداوسیما بچهگانه است و مجلس این اجازه را به دولت نمیدهد.»
همچنین سید احسان قاضیزاده هاشمی، نماینده مجلس در شورای نظارت بر صداوسیما نیز، با انتشار توییتی در صفحه شخصی خود از صفر شدن کل بودجه سازمان صداوسیما در سهماهه دوم سال از سوی دولت خبر داد و نوشت: «امروز مطلع شدم دولت بهدلیل پخش سریال گاندو کل بودجه سهماهه دوم صداوسیما را صفر کرده است. ضمن پیگیری جدی این مسائل در شورای نظارت، آیا رئیسجمهور هنوز هم میتواند بگوید «پناه میبرم به خدا از بستن دهان منتقدین؟»
آنچه از ظاهر امر بر میآید این است که دولت قرار نیست به این سادگیها کوتاه بیاید. بودجه اهرم فشاریست که دولت میخواهد با آن صداوسیما را به کمپ تبلیغاتی خود تبدیل کند و با آن دهان منتقدان وضع موجود را ببندد. این مسئله از دستور حذف گاندو در رسانهها تا فشار به شبکهی افق دیده میشود. طنزپردازی گفته بود اگر عوامل سریال 24 در ایران به ساخت آن اقدام میکردند، احتمالا تا به حال چندبار حکم اعدامشان صادر شده بود.
به هر ترتیب دو قوه مقننه و قضائیه به عنوان اعضای دیگر شورای نظارت بر صداوسیما باید جلوی چنین حرکت ضدقانونی از سوی دولت را بگیرند. محسنی اژهای که نمایندگی قوه قضائیه در این شورا را دارد، اکنون رئیس این شوراست و با همراهی دیگر نماینده قوه قضائیه یعنی محمدجواد لاریجانی و همچنین دو نماینده قوه مقننه یعنی قاضیزاده هاشمی و کاتب، باید با قاطعیت در برابر این بدعتگذاری جدید دولت در برخورد با صداوسیما بایستند.