تاملی بر کاهش بودجه فرهنگ و افزایش بودجه دولتی‌ها؛
تیشه دولت به ریشه بودجه نهادهای فرهنگی و دینی/جنجال بر سر ۱درصد بودجه فرهنگی برای فرار از پاسخگویی درباره ۷۵درصد بودجه دولتی
در بودجه فرهنگی کشور که نسبت به کل بودجه رقم ناچیزی است، سهم بودجه بخش دین و مذهب از آن هم ناچیزتر است! طبق گفته رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی که عضو فراکسیون امید است، کل بودجه فرهنگی کشور در سال 1397 تنها «0.7درصد» یعنی کمتر از یک درصد بودجه کل کشور بوده است که در سال 1398 با جرح و تعدیلی که دوباره بر بودجههای فرهنگی اعمال شد، نهایتا یک‌دهم درصد اضافه‌تر شده باشد
پایگاه تحلیلی خبری هم اندیشی: امسال در شرایطی وارد فصل زمستان شدیم که سازمان برنامه و بودجه کشور فصل بودجه‌بندی را پشت سر گذاشته و منتظر بررسی لایه بودجه توسط نمایندگان مجلس است. در سال‌های اخیر یکی از پربحث‌ترین مسائل حاشیه‌ای بودجه سالانه کشور، مربوط به بودجه نهادهای فرهنگی است. حاشیه از این جهت که بخشی از رسانه‌های کشور که ابزار پروپاگاندای جریان‌های تجدیدنظرطلب هستند، با تکیه بر ارقام میلیاردی بودجه فرهنگی کشور، مخاطب عام جامعه را در یک شانتاژ ویژه رسانه‌ای غافلگیر کرده و او را نسبت به بودجه فرهنگی کشور، خاصه فرهنگ دینی به طرز عجیبی تحریک تهییج می‌کنند.
برخی از افراد جامعه هم که در شرایط سخت اقتصادی امروز، با ارقام زیر 20-30 میلیون ریال روزگار می‌گذرانند، با دیدن ارقام چند میلیاردی فلان نهاد دینی که تحلیلی مغرضانه در کنار آن خبر ارائه شده، از کوره در رفته و بدون توجه به واقعیت‌ها و تجزیه و تحلیل آماری و مقایسه این ارقام با بودجه سایر بخش‌ها یا بودجه کل کشور، نه‌تنها به کل نهادهای دینی و نظام و انقلاب اسلامی بدبین می‌شوند، بلکه اعتقادات دینی خود را هم با شک و تردید‌های روزافزون القائی از فضای مجازی بر باد شبهه و انکار می‌بینند.
این در حالی است که اولاً در هر کشوری بودجه فرهنگی، بخش مهمی از بودجه سالانه آن کشور را به خود اختصاص می‌دهد. مثلا بر اساس آمار موجود بودجه فرهنگی استرالیا در سال 2012-2013 میلادی نزدیک 9میلیارد و 268 میلیون دلار یا اعتبار دولت آمریکا در سال 2010-2011 میلادی برای فرهنگ و هنر یک میلیارد و 501 میلیون دلار بوده که یک سال بعد اوباما با 5 درصد افزایش این بودجه را به 1 میلیارد و 576 میلیون دلار رساند؛ یا کشور فرانسه که مدعی مهد فرهنگ و هنر است در سال 2005 حدود 3میلیارد یورو به بخش فرهنگ و هنر بودجه اختصاص داده که نسبت به سال 2003، 4.9 درصد افزایش داشته است.[1] با این توضیح که این آمارها مربوط به تقریبا یک دهه قبل است و مقایسه آن با بودجه فرهنگی ایران اسلامی در حال حاضر، تفاوت از زمین تا آسمان را نشان می‌دهد و بودجه فرهنگی ایران اسلامی را از جهت ناچیز بودن، غیرقابل قیاس جلوه می‌دهد!
ثانیاً در بودجه فرهنگی کشور که نسبت به کل بودجه رقم ناچیزی است، سهم بودجه بخش دین و مذهب از آن هم ناچیزتر است! طبق گفته رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی[2] که عضو فراکسیون امید است، کل بودجه فرهنگی کشور در سال 1397 تنها «0.7درصد» یعنی کمتر از یک درصد بودجه کل کشور بوده است که در سال 1398 با جرح و تعدیلی که دوباره بر بودجههای فرهنگی اعمال شد، نهایتا یک‌دهم درصد اضافه‌تر شده باشد که این افزایش هم مربوط به دستگاه‌های بزرگ فرهنگی نظیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و ورزش بوده است و در مقابل سهم بودجه فرهنگ دینی کشور به مراتب از سال‌های 97 و برخی حتی از سال 1396 هم کمتر است.
در زیر به نمونه‌هایی از بودجه فرهنگ دینی کشور که در لایحه بودجه سال 1398 (ماده و احده و جداول کلان منابع و مصارف) در سایت سازمان برنامه و بودجه کشور منتشر شده و قابل رؤیت است، اشاره می‌شود:
1- بودجه شورای عالی حوزه‌های علمیه در سال 1396 بالغ بر 317 میلیارد تومان عملکرد هزینه‌ای داشتند که رقم مصوب آن‌ها در سال 1397 بالغ بر 440 میلیارد تومان بوده و در سال 1398 با کاهش 140 میلیارد تومانی، به رقم 300 میلیارد تومان رسیده است که از عملکرد سال 96 نیز به مراتب کمتر است.
2- شورای برنامه‌ریزی مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان در سال 1396 معادل 81 میلیارد تومان عملکرد هزینه‌ای داشته که در سال 1397 به رقم 117 میلیارد تومان رسیده بود، در حالی که در سال 1398 رقم 85 میلیارد تومان پیش بینی شده که معادل 27 درصد کاهش را نشان می‌دهد.
3- سازمان تبلیغات اسلامی در سال 1396 برابر 131 میلیارد تومان عملکرد هزینه‌ای داشته که در سال 1397 معادل 201 میلیارد تومان مصوب شده است، در حالی که در سال 1398 بودجه این نهاد دینی 150 میلیارد تومان معادل 25درصد کاهش را نشان می‌دهد.
به طور کل می‌توان گفت که جمع اعتبارات 35 نهاد کوچک و بزرگ فرهنگی که بار کل فرهنگ دینی و مذهبی کشور را بر دوش می‌کشند، در سال 1397 معادل 3هزار و سیصد میلیارد تومان بوده که در برای سال 98 با 14درصد کاهش به 2هزار ونهصد میلیارد تومان رسیده است.
این درحالی است که اعتبارات برخی دیگر از نهادهای دینی- فرهنگی که تحت عنوان جدول 17 در لایحه بودجه سال‌های قبل ارقام محدودی را برای ایفای نقش خود در پیشبرد اهداف دینی و فرهنگی کشور داشتند، در اثر القائات و شانتاژ رسانه‌ای در قانون بودجه 97 حذف شد و اعتبار ناچیز آن در اختیار وزارت ارشاد قرار گرفت تا با سلیقه و نظر خود به هر نهادی صلاح دید، اعطا کند.
متاسفانه آن‌چه در افکار عمومی از طریق کانال‌های ضد دینی ماهواره و فضای مجازی تحت عنوان بودجه های نجومی نهادهای دینی القاء می‌شود، به دلیل عدم اطلاعات و برداشت صحیح و منطقی از وضعیت بودجه کشور است. اگرچه در نظر اول برای مخاطبان عادی جامعه که رقم سه هزار میلیارد تومان را برای بخش دین و مذهب می‌بینند، موضوع اعتبارات این بخش زیاد جلوه می‌کند، به ویژه آن‌که با شانتاژ و مقایسه‌های مغرضانه رسانه‌های معاند همراه باشد، اما واقعیت آن است که برای تنها نظام اسلامی جهان با بیش از 80 میلیون جمعیت که مبتنی بر مبانی اهل بیت عصمت و طهارات(علیهم‌السلام)است و اغلب مردم آن به دنبال تبعیت از آن ذوات مقدسه و سیره آن بزرگوران در زندگی خود و فرزندان و خانواده هستند، سرانه هر نفر از بودجه بخش دین و مذهب سالانه برابر 35 هزار تومان است![3]
یعنی برای کشوری که با تأسی از فرهنگ قرآن و عترت اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و عاشورا و غدیر و مبعث و... انقلاب کرد و 40 سال ایستاده و از سبک زندگی اسلامی بهره می‌برد، سهم هر نفر در سال معادل 35 هزار تومان یعنی روزانه کمتر از 100 تومان است!
در حالی که دشمنان قسم خورده اسلام از آمریکا و اسرائیل و کشورهای غربی نظیر فرانسه و دانمارک که رسما به پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) توهین و جسارت می‌کنند، گرفته تا عربستان سعودی که فرهنگ سلفی و وهابی‌گری و داعشی را با بودجههای فراکلان در کشور خود و سایر کشورهای اسلامی مجاور نظیر پاکستان، اردن، افغانستان و... تئوریزه می کنند، روزانه میلیون‌ها دلار هزینه انواع شبکه‌های ماهواره‌ای و فضاهای مجازی می‌کنند تا مردم کشور ما را که روزانه کمتر از 100 تومان سهم بودجه فرهنگ دینی دارند مورد هجمه و استحاله و تخطئه تمام عیار قرار دهند.
جالب این‌جا است که در این وانفسای جنگ عقیدتی، دینی و فرهنگی برخی مسئولان نظام جمهوری اسلامی هم آگاهانه یا ناآگاهانه، با غرض یا بی‌غرض با این جریان پروپاگاندای رسانه‌ای علیه بودجه دین و مذهب کشور اسلامی ایران همنوا می‌شوند و سهم بسیار بسیار مهم خود را در تخطئه این بخش به نحو اسفباری ایفا می‌کنند.
این در حالی است که در طول یکسال مناسبت‌های مختلف دینی مثل: محرّم و ماه رمضان و اعیاد دینی و مذهبی برگزار می‌شود که اگر تنها یک نفر پای منبر مُبلّغان روحانی اعزام شده از فلان نهاد دینی یا از طریق محصولات و خروجی‌های دینی بهمان دستگاه مذهبی متحوّل و احیاء شود، بنا به آیه شریفه «وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا»[4] گویا همه مردم احیاء و متحول شده‌اند، در حالی که به اذعان حضور عظیم مردم در مناسبات مذهبی در سال شاهدیم که بخش دین و مذهب در جای خود تاثیرات خاص خود را بر بخش اعظم آحاد مردم خواهد داشت و چنان‌چه همین فعالیت‌ها و برنامه‌های دینی و فرهنگی نباشد، مشخص نیست با این هجوم و شبیخون فرهنگی دشمنان، چه سرنوشتی در انتظار افکار و عقاید و فرهنگ فرزندان این آب و خاک خواهد بود.
بنابراین با توجه به انواع برنامه و فعالیت‌های نهادهای دینی نظیرآموزش‌ها، پژوهش‌ها و تحقیقات و مطالعات، تبلیغات و ترویج فرهنگ دینی و مذهبی، پاسخگویی‌های مختلف (اعم از مکتوب، مجازی و...) به شبهات و سوالات دینی و فکری جامعه و تولید محصولات و خدمات عظیم دینی در کشور، باید انصاف داد که سهم فرهنگ دینی و مذهبی در کشور اسلامی ما می‌بایست بسیار بیش از آن چیزی باشد که امروز شاهدیم و شایسته نیست که ما به عنوان یک فرد و مخاطب از آحاد جامعه، تحت تاثیر القائات و هجمه‌های مغرضانه و کینه‌توزانه اسلام ستیزان شبکه‌های ماهواره‌ای یا فضاهای مجازی و... قرار بگیریم، ومسئولان دست‌اندرکاری که مستقیم و غیرمستقیم در مظلومیت فرهنگی دینی و مذهب کشور نقش ایفا می‌کنند باید برحذر باشند از این‌که مصداق آیه «وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ اللّهِ قَدْ ضَلُّواْ ضَلاَلًا بَعِيدًا»[5] قرار گیرند.
م
برخی از افراد جامعه هم که در شرایط سخت اقتصادی امروز، با ارقام زیر 20-30 میلیون ریال روزگار می‌گذرانند، با دیدن ارقام چند میلیاردی فلان نهاد دینی که تحلیلی مغرضانه در کنار آن خبر ارائه شده، از کوره در رفته و بدون توجه به واقعیت‌ها و تجزیه و تحلیل آماری و مقایسه این ارقام با بودجه سایر بخش‌ها یا بودجه کل کشور، نه‌تنها به کل نهادهای دینی و نظام و انقلاب اسلامی بدبین می‌شوند، بلکه اعتقادات دینی خود را هم با شک و تردید‌های روزافزون القائی از فضای مجازی بر باد شبهه و انکار می‌بینند.
این در حالی است که اولاً در هر کشوری بودجه فرهنگی، بخش مهمی از بودجه سالانه آن کشور را به خود اختصاص می‌دهد. مثلا بر اساس آمار موجود بودجه فرهنگی استرالیا در سال 2012-2013 میلادی نزدیک 9میلیارد و 268 میلیون دلار یا اعتبار دولت آمریکا در سال 2010-2011 میلادی برای فرهنگ و هنر یک میلیارد و 501 میلیون دلار بوده که یک سال بعد اوباما با 5 درصد افزایش این بودجه را به 1 میلیارد و 576 میلیون دلار رساند؛ یا کشور فرانسه که مدعی مهد فرهنگ و هنر است در سال 2005 حدود 3میلیارد یورو به بخش فرهنگ و هنر بودجه اختصاص داده که نسبت به سال 2003، 4.9 درصد افزایش داشته است.[1] با این توضیح که این آمارها مربوط به تقریبا یک دهه قبل است و مقایسه آن با بودجه فرهنگی ایران اسلامی در حال حاضر، تفاوت از زمین تا آسمان را نشان می‌دهد و بودجه فرهنگی ایران اسلامی را از جهت ناچیز بودن، غیرقابل قیاس جلوه می‌دهد!
ثانیاً در بودجه فرهنگی کشور که نسبت به کل بودجه رقم ناچیزی است، سهم بودجه بخش دین و مذهب از آن هم ناچیزتر است! طبق گفته رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی[2] که عضو فراکسیون امید است، کل بودجه فرهنگی کشور در سال 1397 تنها «0.7درصد» یعنی کمتر از یک درصد بودجه کل کشور بوده است که در سال 1398 با جرح و تعدیلی که دوباره بر بودجههای فرهنگی اعمال شد، نهایتا یک‌دهم درصد اضافه‌تر شده باشد که این افزایش هم مربوط به دستگاه‌های بزرگ فرهنگی نظیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و ورزش بوده است و در مقابل سهم بودجه فرهنگ دینی کشور به مراتب از سال‌های 97 و برخی حتی از سال 1396 هم کمتر است.
در زیر به نمونه‌هایی از بودجه فرهنگ دینی کشور که در لایحه بودجه سال 1398 (ماده و احده و جداول کلان منابع و مصارف) در سایت سازمان برنامه و بودجه کشور منتشر شده و قابل رؤیت است، اشاره می‌شود:
1- بودجه شورای عالی حوزه‌های علمیه در سال 1396 بالغ بر 317 میلیارد تومان عملکرد هزینه‌ای داشتند که رقم مصوب آن‌ها در سال 1397 بالغ بر 440 میلیارد تومان بوده و در سال 1398 با کاهش 140 میلیارد تومانی، به رقم 300 میلیارد تومان رسیده است که از عملکرد سال 96 نیز به مراتب کمتر است.
2- شورای برنامه‌ریزی مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان در سال 1396 معادل 81 میلیارد تومان عملکرد هزینه‌ای داشته که در سال 1397 به رقم 117 میلیارد تومان رسیده بود، در حالی که در سال 1398 رقم 85 میلیارد تومان پیش بینی شده که معادل 27 درصد کاهش را نشان می‌دهد.
3- سازمان تبلیغات اسلامی در سال 1396 برابر 131 میلیارد تومان عملکرد هزینه‌ای داشته که در سال 1397 معادل 201 میلیارد تومان مصوب شده است، در حالی که در سال 1398 بودجه این نهاد دینی 150 میلیارد تومان معادل 25درصد کاهش را نشان می‌دهد.
به طور کل می‌توان گفت که جمع اعتبارات 35 نهاد کوچک و بزرگ فرهنگی که بار کل فرهنگ دینی و مذهبی کشور را بر دوش می‌کشند، در سال 1397 معادل 3هزار و سیصد میلیارد تومان بوده که در برای سال 98 با 14درصد کاهش به 2هزار ونهصد میلیارد تومان رسیده است.
این درحالی است که اعتبارات برخی دیگر از نهادهای دینی- فرهنگی که تحت عنوان جدول 17 در لایحه بودجه سال‌های قبل ارقام محدودی را برای ایفای نقش خود در پیشبرد اهداف دینی و فرهنگی کشور داشتند، در اثر القائات و شانتاژ رسانه‌ای در قانون بودجه 97 حذف شد و اعتبار ناچیز آن در اختیار وزارت ارشاد قرار گرفت تا با سلیقه و نظر خود به هر نهادی صلاح دید، اعطا کند.
متاسفانه آن‌چه در افکار عمومی از طریق کانال‌های ضد دینی ماهواره و فضای مجازی تحت عنوان بودجه های نجومی نهادهای دینی القاء می‌شود، به دلیل عدم اطلاعات و برداشت صحیح و منطقی از وضعیت بودجه کشور است. اگرچه در نظر اول برای مخاطبان عادی جامعه که رقم سه هزار میلیارد تومان را برای بخش دین و مذهب می‌بینند، موضوع اعتبارات این بخش زیاد جلوه می‌کند، به ویژه آن‌که با شانتاژ و مقایسه‌های مغرضانه رسانه‌های معاند همراه باشد، اما واقعیت آن است که برای تنها نظام اسلامی جهان با بیش از 80 میلیون جمعیت که مبتنی بر مبانی اهل بیت عصمت و طهارات(علیهم‌السلام)است و اغلب مردم آن به دنبال تبعیت از آن ذوات مقدسه و سیره آن بزرگوران در زندگی خود و فرزندان و خانواده هستند، سرانه هر نفر از بودجه بخش دین و مذهب سالانه برابر 35 هزار تومان است![3]
یعنی برای کشوری که با تأسی از فرهنگ قرآن و عترت اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و عاشورا و غدیر و مبعث و... انقلاب کرد و 40 سال ایستاده و از سبک زندگی اسلامی بهره می‌برد، سهم هر نفر در سال معادل 35 هزار تومان یعنی روزانه کمتر از 100 تومان است!
در حالی که دشمنان قسم خورده اسلام از آمریکا و اسرائیل و کشورهای غربی نظیر فرانسه و دانمارک که رسما به پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) توهین و جسارت می‌کنند، گرفته تا عربستان سعودی که فرهنگ سلفی و وهابی‌گری و داعشی را با بودجههای فراکلان در کشور خود و سایر کشورهای اسلامی مجاور نظیر پاکستان، اردن، افغانستان و... تئوریزه می کنند، روزانه میلیون‌ها دلار هزینه انواع شبکه‌های ماهواره‌ای و فضاهای مجازی می‌کنند تا مردم کشور ما را که روزانه کمتر از 100 تومان سهم بودجه فرهنگ دینی دارند مورد هجمه و استحاله و تخطئه تمام عیار قرار دهند.
جالب این‌جا است که در این وانفسای جنگ عقیدتی، دینی و فرهنگی برخی مسئولان نظام جمهوری اسلامی هم آگاهانه یا ناآگاهانه، با غرض یا بی‌غرض با این جریان پروپاگاندای رسانه‌ای علیه بودجه دین و مذهب کشور اسلامی ایران همنوا می‌شوند و سهم بسیار بسیار مهم خود را در تخطئه این بخش به نحو اسفباری ایفا می‌کنند.
این در حالی است که در طول یکسال مناسبت‌های مختلف دینی مثل: محرّم و ماه رمضان و اعیاد دینی و مذهبی برگزار می‌شود که اگر تنها یک نفر پای منبر مُبلّغان روحانی اعزام شده از فلان نهاد دینی یا از طریق محصولات و خروجی‌های دینی بهمان دستگاه مذهبی متحوّل و احیاء شود، بنا به آیه شریفه «وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا»[4] گویا همه مردم احیاء و متحول شده‌اند، در حالی که به اذعان حضور عظیم مردم در مناسبات مذهبی در سال شاهدیم که بخش دین و مذهب در جای خود تاثیرات خاص خود را بر بخش اعظم آحاد مردم خواهد داشت و چنان‌چه همین فعالیت‌ها و برنامه‌های دینی و فرهنگی نباشد، مشخص نیست با این هجوم و شبیخون فرهنگی دشمنان، چه سرنوشتی در انتظار افکار و عقاید و فرهنگ فرزندان این آب و خاک خواهد بود.
بنابراین با توجه به انواع برنامه و فعالیت‌های نهادهای دینی نظیرآموزش‌ها، پژوهش‌ها و تحقیقات و مطالعات، تبلیغات و ترویج فرهنگ دینی و مذهبی، پاسخگویی‌های مختلف (اعم از مکتوب، مجازی و...) به شبهات و سوالات دینی و فکری جامعه و تولید محصولات و خدمات عظیم دینی در کشور، باید انصاف داد که سهم فرهنگ دینی و مذهبی در کشور اسلامی ما می‌بایست بسیار بیش از آن چیزی باشد که امروز شاهدیم و شایسته نیست که ما به عنوان یک فرد و مخاطب از آحاد جامعه، تحت تاثیر القائات و هجمه‌های مغرضانه و کینه‌توزانه اسلام ستیزان شبکه‌های ماهواره‌ای یا فضاهای مجازی و... قرار بگیریم، ومسئولان دست‌اندرکاری که مستقیم و غیرمستقیم در مظلومیت فرهنگی دینی و مذهب کشور نقش ایفا می‌کنند باید برحذر باشند از این‌که مصداق آیه «وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ اللّهِ قَدْ ضَلُّواْ ضَلاَلًا بَعِيدًا»[5] قرار گیرند.
[1] - https://www.farsnews.com/news/13910605000584/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-5-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86
[2] - https://www.mehrnews.com/news/4483351/%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%DB%B5-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%DA%A9%D9%84-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF
[3] - جمع بودجه 35 نهاد دینی در سال 1398 29009000 میلیون ریال است که اگر بر 85 میلیون نفر تقسیم کنیم، معادل 350هزار ریال یعنی 35 هزارتومان خواهد بود.
[4] - ترجمه: هر كس كسى را زنده بدارد چنان است كه گويى تمام مردم را زنده داشته است.(سوره مائده، فرازی از آیه 32)
[5] - ترجمه: و [کسانی که مردم را] از راه خدا باز داشتند به گمراهى دور و درازى افتادهاند. (سوره نساء، آیه 167)
م
کد مطلب: 404998
مرجع : رجانیوز
