دکتر صدیقی
ترکیه الگوی ناممکن صنعت هسته‌ای/ معمای امنیتی جدیدی در منطقه شکل خواهد گرفت
جمهوری ترکیه در راستای گسترش توان منطقه‌ای و اهمیت جغرافیایی خود قصد دارد یک نیروگاه اتمی در منطقه «آک کویو» با همکاری روس‌ها ایجاد نماید.
پایگاه تحلیلی خبری هم اندیشی: جمهوری ترکیه سرزمینی است که در غرب آسیا و جنوب شرق اروپا (محل تلاقی دو قاره اروپا و آسیا) قرارگرفته است. این کشور در سال‌های اخیر و در پی درخواست مرشد معنوی حزب عدالت و توسعه از رهبران آن تلاش‌های گسترده‌ای را در راستای اتمی شدن در پیش‌گرفته و قرارداد تأسیس یک نیروگاه اتمی را با روس‌ها منعقد کرده است؛ قراردادی که به مدت ۱۵ سال انحصار روس‌ها بر صنعت اتمی ترکیه را در پی داشته و منطقه آک کویو (آق کیو) را ملک لایطاق کرملین برای انجام فعالیت‌های اتمی قرار می‌دهد.
در همین راستا دکتر رسول صدیقی استاد دانشگاه صنعتی شریف با ضعیف خواندن امکان اتمی شدن ترکیه اعلام کرد که این فعالیت‌ها ممکن است در درازمدت منطقه را گرفتار معمای امنیتی پیچیده‌ای نموده و تعادل قدرت (balance of power) در منطقه خاورمیانه را دچار آسیب کند.
ایشان در ادامه با اشاره به قرارداد اتمی ترکیه با روسیه و تلاش برای نزدیک شدن به شرق افزود: این نیروگاه به‌وسیله روس‌ها ساخته خواهد شد و برای ۱۵ سال در اختیار روسیه بوده و بااین‌وجود امکان بومی شدن فنّاوری آن محال خواهد بود.
تجربه ترکیه در راستای اتمی شدن باتجربه هند و پاکستان بسیار متفاوت است. هند و پاکستان در ابتدای اتمی شدن خود تلاش کردند تا فنّاوری شکافت هسته‌ای و اتمی را وارد نمایند ولی ترک‌ها با توجه به ضعف تکنولوژیک و موقعیت نامساعد منطقه‌ای خود در رقابت با اروپا چنین امکانی ندارند و تنها می‌توانند از وجود یک نیروگاه اتمی خارجی که کاملاً از طریق دانش بیرونی اداره می‌شود سود ببرند و از برق آن استفاده نمایند.
بنابراین ترک‌ها مانند زمان شاه کشور ایران تنها می‌توانند با شرکت‌های معتبر و کشورهای پیشرو در این عرصه قرارداد بسته و چرخ صنعت هسته‌ای خود را به دست آن‌ها بسپارند و نمی‌توانند این صنعت را بومی ساخته و به‌صورت خودجوش و داخلی عملیاتی نمایند. پس صنعت و فنّاوری‌ای که هم‌اکنون با عنوان صنعت هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران به مرحله عمل رسیده است، بعید است که حتی بعد ۲۰ سال به دست ترکیه برسد و آن‌ها بتوانند خود را به مرزهای دانش هسته‌ای ایران برسانند؛ چراکه ایران اسلامی با هدایت‌های رهبری عزیز شیوه‌ای خاصی در پیش‌گرفته و کاملاً به‌صورت صلح‌آمیز لایه‌های این دانش عظیم را شکافته و امکان ندارد که ترک‌ها حتی با همکاری کشورهای غربی و یا شرقی بتوانند به چنین هیمنه ای در عرصه هسته‌ای دست یابند.
درنتیجه این‌که بتوان گفت ترکیه از طریق امضای یک قرارداد اتمی با روسیه توانست یک کشور پیشرفته در عرصه هسته‌ای شود، حرف بسیار باطلی است؛ زیرا این فنّاوری، دانش ساده‌ای نیست که بتوان با صرف قرارداد آن را وارد کشور کرد و یا به مرزهای آن رسید. در حقیقت فنّاوری هسته‌ای از همان معدن شروع می‌شود و سپس مراحل مختلف مانند تولید کیک زرد و سایر مواد موردنیاز اتمی در یک چرخه منظم پیش می‌رود و ترک‌ها ده‌ها سال وقت نیاز دارند تا بتوانند چنین رشدی را تجربه کنند؛ چراکه این فنّاوری مهم‌ترین و سخت‌ترین فنّاوری بشری به شمار می‌آید.
البته لازم به ذکر است که تلاش ترک‌ها برای دست‌یابی به فنّاوری وابسته‌ی هسته‌ای و تضاد گفتمانی آن‌ها با عربستان و ادعای نافرجام آن‌ها برای رهبری دنیای اسلام باعث خواهد شد تا معمای امنیتی جدیدی در منطقه رشد یافته و تعادل قدرت در منطقه به هم بخورد و آن‌ها تلاش نمایند تا از راه‌های دیگر مانند قراردادهای نظامی سرسام‌آور و خرید تسلیحات سنگین نوعی آرامش و منطقه امنی برای خود ایجاد نمایند که درنهایت باعث حضور گسترده قدرت‌های فرامرزی در منطقه شده و امنیت غرب آسیا را زیر سؤال خواهد برد.
پس بااین‌وجود تلاش‌های ترکیه برای هسته‌ای شدن تقابل در منطقه میان رقبای او را افزایش داده و باعث خواهد شد که آن‌ها برای نمایش پیشرفت ظاهری و پرهیز از قرار گرفتن در جرگه کشورهای عقب‌مانده به چنین صنعت وابسته‌ای مایل شوند.
د
در همین راستا دکتر رسول صدیقی استاد دانشگاه صنعتی شریف با ضعیف خواندن امکان اتمی شدن ترکیه اعلام کرد که این فعالیت‌ها ممکن است در درازمدت منطقه را گرفتار معمای امنیتی پیچیده‌ای نموده و تعادل قدرت (balance of power) در منطقه خاورمیانه را دچار آسیب کند.
ایشان در ادامه با اشاره به قرارداد اتمی ترکیه با روسیه و تلاش برای نزدیک شدن به شرق افزود: این نیروگاه به‌وسیله روس‌ها ساخته خواهد شد و برای ۱۵ سال در اختیار روسیه بوده و بااین‌وجود امکان بومی شدن فنّاوری آن محال خواهد بود.
تجربه ترکیه در راستای اتمی شدن باتجربه هند و پاکستان بسیار متفاوت است. هند و پاکستان در ابتدای اتمی شدن خود تلاش کردند تا فنّاوری شکافت هسته‌ای و اتمی را وارد نمایند ولی ترک‌ها با توجه به ضعف تکنولوژیک و موقعیت نامساعد منطقه‌ای خود در رقابت با اروپا چنین امکانی ندارند و تنها می‌توانند از وجود یک نیروگاه اتمی خارجی که کاملاً از طریق دانش بیرونی اداره می‌شود سود ببرند و از برق آن استفاده نمایند.
بنابراین ترک‌ها مانند زمان شاه کشور ایران تنها می‌توانند با شرکت‌های معتبر و کشورهای پیشرو در این عرصه قرارداد بسته و چرخ صنعت هسته‌ای خود را به دست آن‌ها بسپارند و نمی‌توانند این صنعت را بومی ساخته و به‌صورت خودجوش و داخلی عملیاتی نمایند. پس صنعت و فنّاوری‌ای که هم‌اکنون با عنوان صنعت هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران به مرحله عمل رسیده است، بعید است که حتی بعد ۲۰ سال به دست ترکیه برسد و آن‌ها بتوانند خود را به مرزهای دانش هسته‌ای ایران برسانند؛ چراکه ایران اسلامی با هدایت‌های رهبری عزیز شیوه‌ای خاصی در پیش‌گرفته و کاملاً به‌صورت صلح‌آمیز لایه‌های این دانش عظیم را شکافته و امکان ندارد که ترک‌ها حتی با همکاری کشورهای غربی و یا شرقی بتوانند به چنین هیمنه ای در عرصه هسته‌ای دست یابند.
درنتیجه این‌که بتوان گفت ترکیه از طریق امضای یک قرارداد اتمی با روسیه توانست یک کشور پیشرفته در عرصه هسته‌ای شود، حرف بسیار باطلی است؛ زیرا این فنّاوری، دانش ساده‌ای نیست که بتوان با صرف قرارداد آن را وارد کشور کرد و یا به مرزهای آن رسید. در حقیقت فنّاوری هسته‌ای از همان معدن شروع می‌شود و سپس مراحل مختلف مانند تولید کیک زرد و سایر مواد موردنیاز اتمی در یک چرخه منظم پیش می‌رود و ترک‌ها ده‌ها سال وقت نیاز دارند تا بتوانند چنین رشدی را تجربه کنند؛ چراکه این فنّاوری مهم‌ترین و سخت‌ترین فنّاوری بشری به شمار می‌آید.
البته لازم به ذکر است که تلاش ترک‌ها برای دست‌یابی به فنّاوری وابسته‌ی هسته‌ای و تضاد گفتمانی آن‌ها با عربستان و ادعای نافرجام آن‌ها برای رهبری دنیای اسلام باعث خواهد شد تا معمای امنیتی جدیدی در منطقه رشد یافته و تعادل قدرت در منطقه به هم بخورد و آن‌ها تلاش نمایند تا از راه‌های دیگر مانند قراردادهای نظامی سرسام‌آور و خرید تسلیحات سنگین نوعی آرامش و منطقه امنی برای خود ایجاد نمایند که درنهایت باعث حضور گسترده قدرت‌های فرامرزی در منطقه شده و امنیت غرب آسیا را زیر سؤال خواهد برد.
پس بااین‌وجود تلاش‌های ترکیه برای هسته‌ای شدن تقابل در منطقه میان رقبای او را افزایش داده و باعث خواهد شد که آن‌ها برای نمایش پیشرفت ظاهری و پرهیز از قرار گرفتن در جرگه کشورهای عقب‌مانده به چنین صنعت وابسته‌ای مایل شوند.
د
کد مطلب: 378062
مرجع : مشرق
