یکی از محورهای بیانات راهبردی مقام معظم رهبری در سخنرانیهای اخیر خود تاکید چند باره معظمله بر مسئله «انقلابیگری» و «شاخصهای انقلابیگری» بوده است.
مروری بر فرمایشات و تدابیر رهبر انقلاب به روشنی نشان میدهد مسئله «انقلابیبودن» و حفظ این روحیه یکی از دغدغهها و مطالبات جدی معظمله است اما انقلابیبودن و ضرورت آن چیست، چه لوازم و مقدماتی دارد و چه چیز آن را تهدید میکند و آفتهایش چیست، یکی از مهمترین نقاط اساسی در این موضوع است که باید به دقت مورد توجه و بررسی قرار گیرد.
با توجه به اهمیت موضوع «انقلابیگری و شاخصهای آن» و بهمنظور بررسی زوایای مختلف این موضوع دفتر
خبرگزاری تسنیم در استان مرکزی با تدارک میزگردی باحضور شخصیتهای مختلف کشوری و استانی به بررسی و واکاوی این مهم پرداخته است.
"انقلاب اسلامی ایران و تاثیر آن در داخل و خارج از کشور"، "بازتعریف انقلابیگری"، "بررسی شاخصهای انقلابیگری و روحیه انقلابی" و "بررسی آفتها و آسیبشناسی انقلابیگری" از جمله مهمترین سرفصلهای مهم این میزگرد تخصصی تسنیم استان مرکزی بود.
در این میزگرد "سردار محسن کریمی" فرمانده سپاه روحالله استان مرکزی، "حجتالاسلام عباسعلی شهیدی"، "حجتالاسلام سیداحمد میرمهدی"، "حجتالاسلام رضا تاجآبادی" از اساتید برجسته حوزه و دانشگاه و کارشناسان و فعالان عرصه انقلاب اسلامی، "حیدر جهانبخشی" کارشناس و فعال عرصه انقلاب اسلامی، "عباس خسروانی" پژوهشگر و عضو انجمن روزنامهنگاران مسلمان، "عباس لعل" و "ابوالفضل فخرالاسلام" از روزنامهنگاران استان مرکزی حضور داشتند.
مشروح گفتوگوی "عباس خسروانی" پژوهشگر و عضو انجمن روزنامهنگاران مسلمان در این میزگرد در ادامه میآید:
*****تحلیل و برداشت شما از مفهوم انقلاب و انقلابیگری چیست؟
خسروانی: از مفهوم انقلاب تعاریف و تعابیر متنوع و متعددی ارائه شده و هر مکتب و فرهنگی با توجه به چارچوبهای فکری و عقیدتی خود برداشت خاصی از مفهوم انقلاب دارد که میتوان به تحلیلهای مارکسیستی، لیبرالیستی یا سوسیالیستی از انقلاب اشاره کرد.
بنمایه مفهوم انقلاب نوعی دگرگونی و تغییر اساسی است و هنگامی که وارد دستگاههای فکری و عقیدتی خاصی میشود معنا و مفهوم متفاوتی پیدا میکند که البته از نظر جامعه شناسی، انقلاب یک تغییر بنیادی و ریشهای در جامعه و ساختار آن جامعه است چرا که انقلاب یک عمل ارادی همراه با نوعی قداست و مبتنی بر عنصر نفی است که در نهایت بهدنبال برانداختن یک نظم و ساختن یک نظم نوین بوده که از دیدگاه عاملان آن نظمی مطلوب به حساب میآید.
بر این اساس انقلاب 2 بعد نفی و اثبات دارد و هر کس به این 2 بعد معتقد باشد و در راستای نفی وضع نامطلوب و تثبیت و ساخت وضع مطلوب حرکت کند، یک انقلابی محسوب میشود و عمل او مصداق انقلابیگری است و این نفی و اثبات دو بال انقلابیگری است و اگر شخصی یا گروهی که خود را در درون انقلاب تعریف میکند دست از اثبات و انکار بردارد و دچار روزمرگی شود و اهمیتی برای آن قائل نباشد از جرگه انقلابیها خارج شده و مفهوم یا لقب انقلابی شامل حال او نمیشود.
فرایند نفی و اثبات مدام در حال بروز شدن است و بر این اساس معتقدم انقلاب یک مفهوم زنده و پویا است که محدود بهزمان و مکان و یا فرد خاصی نمیشود.
*****ارزیابی شما از برداشتهای مختلفی که از مفهوم انقلابیگری در کشور ارائه میشود، چیست؟
خسروانی: همان طور که از مفهوم انقلاب تعابیر و تعاریف متعددی ارائه شده از مفهوم انقلابیگری هم تعابیر و برداشتهای مختلفی ارائه شده و ما باید به دنبال آن تعریفی که مد نظر حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری است باشیم که مروری بر بیانات حضرت امام(ره) و رهبری به ما کمک میکند به تعریف درستی از انقلابیگری برسیم. تعریفی که ریشه در قرآن و احکام اسلام دارد و در سیره پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) هم قابل مشاهده است.
بر مبنای این دیدگاه انقلابیگری نه مفهومی تاریخی است و نه ارتباطی با تندروی و افراطیگری دارد که البته این وصلههای ناجور هرگز به مفهوم انقلابیگری نمیچسبد.
بنابراین برداشت تاریخی از انقلابیگری و محدودکردن آن به یک دوره خاص از تاریخ سنخیتی با دیدگاههای رهبر انقلاب ندارد بلکه معظمله معتقدند هر کسی که در مسیر انقلاب اسلامی و آرمانهای امام(ره) و انقلاب حرکت کند و برای تحقق اهداف تلاش و مشارکت داشته باشد یک انقلابی است حتی اگر این فرد یک جوان یا نوجوان باشد.
این برداشت از انقلابیگری یک برداشت مترقی و عالمانه است که راه را برای جوشش و رویش انسانهای مومن، متعبد و انقلابی باز میکند و انقلاب را در مسیر پیشرفت و ترقی قرار میدهد و نگاه ما را به آیندهای روشن معطوف می سازد.
*****درباره نسبت انقلابیگری و افراطیگری هم بحثهایی وجود دارد، این دو عبارت چه نسبتی با یکدیگر دارند؟
خسروانی: متاسفانه عدهای در داخل آگاهانه یا ناآگاهانه در حال ترویج این ایده هستند که انقلابیگری یعنی افراطیگری و سعی دارند بهافکار عمومی القا کنند که انقلابیگری چیزی جز افراط و تندروی نیست و چون افراطیگری امری مذموم و ناپسند است، پس انقلابیگری هم مذموم بوده و مورد پذیرش دنیای امروز نیست و ما باید از این عنوان فاصله بگیریم.
به طور قطع برداشتی که ما از انقلابیگری داریم و از رهنمودهای مقام معظم رهبری آموختهایم هیچ رابطه و سنخیتی با مقوله افراط و تندروی ندارد و انقلابیگری در جامعه اسلامی یک مفهوم عقلانی و برگرفته از یک خرد دینی و قرآنی است.
بهرغم اینکه مقام معظم رهبری بارها تاکید کردهاند که جریان مومن انقلابی را با عبارتی همچون افراطی و تندرو خطاب نکنید و از صحنه خارج نسازید اما هنوز این تفکر در کشور وجود دارد و اینها یا معنای انقلابیگری را خوب نفهمیدهاند یا برداشتشان از افراط و تندروی غلط است که بین این دو مقوله ارتباط برقرار میکنند.
این نحله فکری اغلب کسانی است که در مسیر حرکت انقلاب اسلامی به سوی آرمانهایشان دچار رخوت و خستگی شدهاند و تاب ادامه راه را ندارند و این افراد حاضر به هزینهکرد برای انقلاب نیستند و تا جایی انقلابی میمانند که ضرر و زیانی برای آنها نداشته باشد و هر جا که احساس میکنند باید ایستادگی کنند و هزینه بپردازند میگویند تندروی نکنید در حالی که دنبالکردن آرمانهای امام(ره) و مقام معظم رهبری و ایستادگی در برابر زیادهخواهی دشمنان انقلاب تندروی نیست.
تجربه انقلاب اسلامی ثابت کرده که هرگاه انقلابی عمل کردیم پیروز و سربلند بودیم و هرگاه انقلابی عمل نکردیم عقبگرد داشتهایم و انقلاب اسلامی پر است از تجربههای مختلفی از این دست که باید از آنها عبرت بگیریم.
*****تئوریزهکردن مفهوم انقلابیگری و معرفی آن بهجامعه چه تاثیرات سیاسی و اجتماعی به دنبال دارد؟
خسروانی: عدهای معتقدند که دوران انقلابیگری به پایان رسیده و اگر بخواهیم از انقلاب و آرمانهای آن دم بزنیم هم کشور را دچار چند دستگی کردهایم و هم جهان حاضر به تعامل با یک کشور انقلابی نیست.
این دیدگاه هم به لحاظ عقلی و هم به لحاظ عینی قابل نقد است و اینکه انقلابیگری کشور را به چند دستگی میکشاند حرف اشتباهی است و اگر امروز در فضای سیاسی کشور شاهد چند دستگیهایی هستیم ناشی از فاصله گرفتن از روحیات انقلابی است.
انقلابیگری به یک معنا حفظ مرزها و خطوط قرمز انقلاب اسلامی و حراست از هویت ملی و مذهبی کشور است و اگر احزاب، گروهها و سلایق سیاسی در چارچوب اصول و قانون اساسی عمل کنند هرگز انقلابیگری به اختلاف و چند دستگی منجر نمیشود بلکه به تقویت نقاط مشترک که همان اصول انقلاب است منجر میشود و اختلافات در حد راهکارها باقی میماند که نه تنها تهدید کننده نیست بلکه تقویت کننده نیز هست.
*****مقام معظم رهبری تاکیدات خاصی روی مفهوم انقلابیگری و انقلابیماندن و انقلابی عمل کردن داشتهاند نظر شما در این باره چیست و چگونه آن را تحلیل و تبیین میکنید؟
خسروانی: در این باره میتوان به چند نکته اشاره کرد نکته اول اینکه بیانات معظمله درباره انقلابیگری را باید به عنوان یک مانیفست نگاه کرد و این بیانات اساسنامه جریان انقلابی مومن متعبد کشور است که هر شخص و گروه و جریانی در کشور و حتی در خارج از کشور میتواند خود را بر اساس آن ارزیابی یا تنظیم کند که از این باب بیانات مقام معظم رهبری اهمیت و جایگاه ویژهای دارد.
نکته دوم یادآوری و احیاء مجدد مفهوم انقلاب و انقلابیگری در عصر حاضر است که عدهای در صدد کمرنگکردن آن و به حاشیهراندن ارزشهای انقلاب و اهداف انقلابی کشور هستند و به بهانهها و با الفاظ و عبارات خاصی سعی در طرد جریان انقلابی کشور را دارند.
نکته سوم پالایش برخی ناخالصیهاست و اینکه انقلاب اسلامی با تمام انقلابهای دنیا متفاوت است. ریشه تمام دشمنیها، پایبندی این انقلاب به اسلام و ارزشهای والای الهی است که بر این اساس باید گفت مقام معظم رهبری با تاکید بر مفهوم انقلابیگری به ما گوشزد کردند که باید به ارزشهای اساسی اسلام پایبند باشیم و در مسیر انقلاب از هدفگیری مستمر آرمانهای اسلامی غفلت نکنیم.
در مقابل با همت بلند خود تمام سعی و تلاشمان را معطوف به رسیدن به آرمانها کنیم و در این راه تقوای سیاسی و دینی را فراموش نکنیم که این سخنان راه روشنی را پیشروی ما و نسل جوان مومن گشوده که باید نهایت بهره را از آن ببریم.
*****
چرا این سخنان و بیانات را معطوف به آینده میبینید و چه استفادهای از آن برای ترسیم آینده انقلاب میتوان کرد؟
خسروانی: وقتی انقلاب اسلامی ما دارای آرمان و اهداف بلندمدت است و رسیدن به این آرمانها نیازمند زمان است پس انقلاب باید زنده بماند و با قدرت در مسیر صحیح حرکت کند و از هر نوع انحراف مصون بماند.
انقلابیگری رمز تحقق اهداف انقلاب اسلامی است و صد البته پاشنه آشیل آن را باید در تضعیف روحیه انقلابیگری دانست که به شدت در دستورکار معاندان انقلاب قرار گرفته است. باید یادآور شد پیشرفت و تعالی کشور در گرو انقلابیگری است و هویت انقلابی باید در جامعه نهادینه شود و از سرکوب و تضعیف آن به بهانههای مختلف پرهیز کرد چراکه انقلابیگری باید محور وحدت همه ملت و جریانهای فعال کشور در برابر دشمنان انقلاب باشد.
د