لورا روزن، خبرنگار پایگاه المانیتور می‌نویسد: مذاکره کنندگان ایران و شش قدرت جهان این هفته در وین، نخستین دور مذاکرات را پس از دست‌یابی به چهارچوب توافق در دوم آوریل- که آغاز سردرگمی درباره روایت‌های مختلف از این توافق موقت بود- آغاز می‌کنند.
مقامات ایران و امریکا با اطمینان می‌گویند که تفاهم به دست آمده مستحکم است و حتی می‌گویند که طرف مقابل به خاطر شرایط داخل کشورش این توافق را به گونه متفاوتی ارائه داده است. طرفین تایید می‌کنند که هنوز موضوعاتی نظیر زمان بندی رفع تحریم‌ها و شیوه‌های بازرسی برنامه هسته‌ای ایران هنوز حل نشده است.
اوباما روز هجدهم آوریل در کاخ سفید به خبرنگاران گفت: اینکه تحریم‌ها چطور کاهش یابند و اینکه چطور در صورت نقض این توافق، تحریم‌ها باز می‌گردند، مکانیزم‌های متعددی و طرق مختلفی دارد. بخشی از کار جان کری و مذاکره کننده ایرانی این است که فرمول‌هایی را پیدا کنند که به دغدغه‌های ما پاسخ بدهند و به طرف مقابل نیز اجازه دهد تا با سیاسیون خود به گونه‌ای حرف بزند که قابل قبول باشد.
این دیپلماسی خلاقانه‌ای که از نظر اوباما برای رسیدن به توافقی که برای افکار عمومی دو طرف قابل قبول باشد، در این گفتگوی ظریف نمود پیدا می‌کند که هفدهم اوریل در مصاحبه با یورو نیور گفت: روزی که به توافق برسیم، به شورای امنیت می‌رویم و شورای امنیت هم قطعنامه را تصویب می‌کند که همه قطعنامه‌های قبلی را کنسل می‌کند. این مساله کاملا روشن است که مرحله بندی و یا تعلیق وجود ندارد و در توافقی که اعلام کردیم نیز درج شده است.
هنوز معلوم نیست که ایا فشارهای داخلی برای «بهبود» توافق، می‌تواند به عقب نشینی در مذاکرات معاونین سیاسی که بناست بیست دوم و سوم آوریل برگزار شود می‌انجامد یا خیر. گرچه «توماس پیکرینگ»، دیپلمات سابق آمریکایی می‌گوید: طبیعی است که تا زمانی که توافق منعقد نشده، طرفین خواهان بهبود آن هستند و تلاش‌ها برای به عقب راندن مفاد توافق، بخشی از فرایند است. اما فکر نمی‌کنم که موردی در این توافق باشد که نقص جدی محسوب شود.
یکی از مقامات سابق دولت آمریکا نیز می‌گوید که بیشتر موضوعات حل شده‌اند و دو موضوع باقی مانده‌ای که باید نهایی شوند زمان بندی رفع تحریم‌ها و دسترسی‌های بازرسان به برنامه هسته‌ای ایران است.
وی با تاکید بر اینکه پیشرفت‌ها طی چند ماه اخیر، نسبت به سال گذشته سریع بوده است، می‌افزاید: در دو سه ماه منتهی به سررسید مذاکرات (۳۱ مارس)، ایرانی‌ها در برابر موضوعاتی که قبلا از پذیرش آن خودداری می‌کردند عقب نشستند و جدی‌تر به دنبال دست یابی به توافق بودند.
این مقام سابق که می‌خواست نامش فاش نشود، می‌گوید که طی این چند ماه اخیر، ایرانی‌ها درباره پیدا کردن راه‌هایی برای پذیرش خط قرمز آمریکا که زمان «بریک اوت» در توافق نهایی بیشتر از یک سال باشد، جدی‌تر شدند در حالی که پیش‌تر چنین نبود.
مذاکره کنندگان ایرانی، ابتدا خواهان فرمولی بودند که تایم «بریک اوت» نهایتا یک سال باشد؛ آبشار سانتریفیوژ را تغییر دهند و ذخایر اورانیوم غنی سازی شده را کم کنند اما تعداد سانتریفیوژ‌هایشان بیشتر باشد. بعد‌تر تصمیم گرفتند تا از این برنامه دست بکشند و با ۵ هزار سانتریفیوژ در نطنز موافقت کنند، یعنی کمتر از نصف سانتریفیوژهایی که در حال حاضر در نطنز فعال است و حدود یک چهارم سانتریفیوژهایی که در این سایت وجود دارد.
در مورد سایت اراک هم که یک سال معلق بود، زمانی مساله حل شد که ایران پذیرفت فوردو محل غنی سازی نباشد. در چهارچوب این توافق، ایران و ۵+۱ قبول کرده‌اند که ایران ۱۰۰۰ سانتریفیوژ در فوردو داشته باشد اما مواد فسیلی یا اورانیوم در آنجا نگهداری نکند. اراک هم دوباره با کمک بین المللی طراحی می‌شود تا دغدغه ابعاد تسلیحاتی آن کم شود.
م
م