شاخسی‌های تبریز غوغا می‌کنند
1 دی 1392 ساعت 9:14
«صمد قلی‌زاده» ذاکر امام حسین(ع) در خطه آذربایجان شرقی می‌گوید: سبک مداحی و اشعار تبریزی‌ها متفاوت از دیگر شهرهاست، دسته شاخسی‌ها در محرم و صفر غوغا به پا می‌کند.
پایگاه خبری تحلیلی هم اندیشی : ماه محرم و صفر با سوگواری و عزا از ۱۴۰۰ سال پیش تاکنون عجین بوده است و بعد از واقعه عاشورا مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) تلاش خود را به کار بسته‌اند تا پیام ثارالله را نسل به نسل منتقل کنند. برپایی یازدهمین همایش پیرغلامان حسینی در استان گلستان فرصتی را فراهم آورد که از نزدیک پای سخن این ذاکران سینه‌سوخته بنشینیم و از زبان آنها علت این عشق خروشان به سید و سالار شهیدان را جویا شویم.
«صمد قلی‌زاده» جانباز جنگ تحمیلی و ذاکر آذری‌زبان بیش از ۳۰ سال است که برای امام حسین (ع) مداحی و نوحه‌سرایی می‌کند. او می‌گوید که اشعار و مداحی مردم تبریز متفاوت از دیگر شهرها است، در تبریز دهه اول محرم غوغا می‌شود و انبوه شاخسی‌ها یا به فارسی شاه‌حسینی‌ها در خیابان می‌آیند.
*لطفا خودتان را معرفی کنید و بفرمایید از کدام استان هستید؟ چند سال است در مدح آقا امام حسین (ع) و خاندانشان مداحی می‌کنید؟
-صمد قلی‌زاده از استان آذربایجان شرقی هستم حدوداً ۳۰ سال است که افتخار مداحی را در این عرصه دارم و به عنوان یک مداح در تبریز فعال هستم.
*سبک مداحی در تبریز و آذربایجان شرقی به چه شکل است؟ از چه سبک‌هایی در این نواحی استفاده می‌شود؟
-تبریز جدای استان‌ها و شهرهای دیگر است و سبک خاص خود را دارد. تبریز خود برای مداحی یک دانشگاه است و از شهرهای دیگر تبعیت نمی‌کند و تمامی مداحان فعال در تبریز صاحب سبک هستند.
آذری‌ها در مدح و مداحی شهره هستند
*چه سبک‌هایی در تبریز ارائه می‌شود؟
-تبریز سبک خاص خود را دارد و مداحانش خاص هستند آذربایجانی‌ها در مدح و مداحی شهره هستند و بنابراین تبریزی‌ها هم سبک خاص خود را دارند، مداحان قدیمی و پیشکسوتانش صاحب سبک‌اند هرچند که مُد شده مثلاً مداحان فارسی زبان یک آهنگ‌هایی می‌خوانند که احتمالاً متفاوت از تبریزی‌ها خصوصاً پیشکسوتان آنها است.
پیشکسوتان سبک سنگینِ عمیقی دارند و اشعارشان را طوری انتخاب می‌کنند که در وصف اهل بیت و شأن آنها باشد، متأسفانه امروزه بعضی مداحان اشعاری دارند که خیلی سبک است مثلاً می‌گویند «دوست دارم»، «چشمات قشنگه» اینها شعر نیست شعر باید پیام داشته باشد. من شاکر پروردگار هستم که در محیطی مداحی را شروع کردم که شأن اهل بیت (ع) حفظ شده است.
*در هر صورت مستمع صاحب سخن را سر ذوق آورد... وقتی برای مردم تبریز مداحی می‌کنید نوع عزاداری خاص مردم باعث می‌شود یک شور و اشتیاق خاص به مداح القا شود، اولین باری برای مردم خواندید چه احساسی به شما دست داد؟
-خواندن اول که اشک چشم اجازه نمی‌داد اما این را باید بگویم که مداحی و روضه خوانی در تبریز یک حال و هوای دیگری دارد همه آحاد مردم در کشور عزیز اسلامی متفق بر این قضیه هستند که حضرت زهرا، آذربایجانی‌ها و گریه آنها را دوست دارد چرا که آنها طوری گریه می‌کنند عین مادری که در رثای فرزندش گریه می‌کند، این شهره خاص و عام است. حتی بارها شده که از شهرهای دیگر و استان‌ها مراجعه می‌کنند و می‌گویند سبک شما خاص است یا بارها شده در مشهد مقدس به من این را گفتند که من نمی‌دانم شما چی می‌گویید ولی گریه‌مان می‌گیرد و حالمان منقلب می‌شود.
*در تبریز مداح مستمع را سر ذوق می‌آورد؟
-بله اگر کسی شعر سبک بخواند مستمعان اعتراض می‌کنند متأسفانه امروز مداحان جوان این کار را می‌کنند خیلی‌ها هستند مثلاً می‌خواهند آقا ابوالفضل را تعریف کنند ولی با چشم و قد آقا چه کار دارید؟ باید بگوییم که حضرت عباس (ع) در طول عمرش یک بار امام حسین (ع) را برادر صدا نکرد، در محضر ایشان می‌ایستاد و مولای من صدایشان می‌کرد واقعیت این است که اگر عباس امروز بعد از چندین سال شهره عالم و آدم است به علت ایثار و ادب و اطاعت از ولی‌ش است.
شعری که می‌خوانم باید حتما در رثا و مدح اهل بیت (ع) باشد
*عموماً از چه شعرها و متن‌هایی برای اشعارتان استفاده می‌کنید؟
-من شخصاً به شاعر کار ندارم بلکه با شعر سروکار دارم اگر شعر به دلم بنشیند و ببینم این شعر در رثا و مدح اهل بیت (ع) است، مقام آنها را پایین نمی‌آورد و به بزرگانمان عزت می‌دهد آن را انتخاب می‌کنم بنابراین کاری ندارم به اینکه چه کسی شعر را سروده یا به لهجه فارسی یا ترکی است، من از آن استفاده می‌کنم. تبریزی‌ها شاعرانی دارند که جاهای دیگر ندارد بنابراین ما هم شعری را می‌خوانیم که مقام اهل بیت (ع) حفظ شود.
*خودتان کربلا مشرف شدید؟
-بله
*چند بار؟
-یادم نمی‌آید بین ۱۵ تا ۲۰ بار.
شور و شعور حسینی باید با هم باشد
*بین اولین تا آخرین باری که مشرف شدید، تفاوتی احساس کردید؟
-اگر بگویم تفاوتی نداشت دروغ گفتم. مرتبه اولی کربلا رفتم وقتی قبر آقا سیدالشهدا (ع) را دیدم، گریه می‌کردم اما یک مرتبه احساس کردم غش کردم حالم قابل وصف نبود خودم متوجه نبودم چکار می‌کنم ولی بعدها دیگر این حال به من دست نداد.
یک عمری یا حسین (ع) گفتیم ولی اولین بار که انسان می‌خواهد برود فرق می‌کند، این هم به عدم شناخت سیدالشهدا (ع) برمی‌گردد، خدا توفیق بدهد امام حسین (ع) را آن‌طور که هست بشناسیم، همیشه از خدا می‌خواهم شور حسینی به ما بدهد باید شور و شعور با هم باشد دراین صورت شناخت قوی می‌شود. سیدالشهدا (ع) را اگر شناختیم فرق نمی‌کند هر کجا هستیم و باشیم مسیر اهل بیت (ع) است، آنوقت می‌توانیم بگوییم که نوکر ابی عبدالله هستیم.
رسم و رسومات تبریز در ایام ماه محرم
*رسم و رسومات شهر تبریز در ماه محرم و صفر چیست؟
-تبریزی‌ها یک دسته‌ای دارند که اصطلاحاً به «شاخسی» مشهور است ما می‌گوییم که این دسته به زبان فارسی دسته شاه حسین است، شب‌های ۲۸ صفر اینها در مشهد هم هستند. عزاداران این دسته در کنار هم می‌ایستند و سینه می‌زنند برخی از این شاخسی‌ها طبل و شیپور هم دارند.
تبریز دهه اول محرم غوغا می‌شود اگر ده شب بیرون منزل بیایید با انبوه شاخسی‌ها روبه رو می‌شوید و راحت نمی‌توانید رانندگی کنید یا راه بروید، چندین شاخسی با حجم زیاد مردم وارد می‌شوند و این هم جالب است که ما فکر می‌کردیم گاهاً این دسته‌ها ایجاد مزاحمت می‌کند اما این سروصدا باعث شده که تاکنون نهضت سیدالشهدا (ع) ادامه داشته باشد شاید اگر برای غدیرخم هم این دسته‌ها فعال بودند غدیرخم مظلوم واقع نمی‌شد.
*ممنون از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.
-من هم ممنونم.
انتهای پیام/ش
کد مطلب: 195703
آدرس مطلب: http://www.hamandishi.ir/news/195703/