به مناسبت درگذشت خطيب و واعظ كبير محمدتقي فلسفي(1377ش)
مهمترین منبرهای مرحوم فلسفی
30 آذر 1392 ساعت 11:05
حجتالاسلام محمد تقی فلسفی با سخنرانی در مسجد سیدعزیزا... و شیخ عبدالحسین (معروف به آذربایجانیها) نقش مهمی در اتحاد مردم و نمایاندن چهره واقعی دربار و اقدامات رژیم پهلوی داشت. آدمهایی که حالا موهای سرشان سفید شده و خاطره آن روزها را برای جوانترها تعریف میکنند
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی هم اندیشی، در تاریخ نهضتهای اسلامی ایران، معمولا بازار از جایگاه ویژهای برخوردار بوده. بازار تهران بهدلیل موقعیت وتأثیر اقتصادی، مورد توجه حکومت پهلوی بود. مأموران ساواک و درباریان از اتفاقات و جریانهای اهالی بازار، ساکنان متدین این منطقه و کسبه میترسیدند.
حجتالاسلام محمد تقی فلسفی با سخنرانی در مسجد سیدعزیزا... و شیخ عبدالحسین (معروف به آذربایجانیها) نقش مهمی در اتحاد مردم و نمایاندن چهره واقعی دربار و اقدامات رژیم پهلوی داشت. چند سخنرانی ایشان مثل استیضاح دولت علم، بهطور مشخص در ذهن مردم مانده؛ آدمهایی که حالا موهای سرشان سفید شده و خاطره آن روزها را برای جوانترها تعریف میکنند.
۳۰ مرداد ۱۳۲۲؛ انتقاد از وضعیت مدرسه ها
سال ۱۳۲۰ که رضاخان از ایران بیرون رفت، دیکتاتوری موجود تاحدی شکسته شد و احزاب و گروههای سیاسی کشور مجال فعالیت پیدا کردند. رضاخان 
رفته بود، اما هنوز نتیجه تغییر و تحولهای ضددیني او از جمله مدرسههای مختلط، همچنان پابرجا بود و با اصرار پسرش ادامه پیدا کرد. در ۳۰ مرداد همین سالمرحوم فلسفی از منبر مسجد امام خمینی در حضور آیتا... قمی، چند تن دیگر از علمای تهران و اجتماعی از هزاران نفر مستمع، مردم را به اتفاق و اتحاد توصیه کرد و گفت: «وضعیت تدریس و تعلیم اطفال در دبستانها اصلا مناسب نیست و برخلاف دین است. اين در همین جلسه مردم را تشویق کرد که نمایندگانصالحتر را انتخاب کنند.
۱۱ دی ۱۳۲۶ ساعت ۳ بعدازظهر؛ مسئله فلسطین
در این دوران، جنگ در فلسطین بین اعراب و اسراییل وارد خطرناکترین مرحله خود شده بود، بهطوری که اخبار و آمار کشتههای جنگ در صدر خبرهاي جهان قرار مي‌گرفت. علمای ایران هم درگیر این جریان بودند. مرکز میتینگها منزل آیتا... کاشانی بود و فداییان اسلام هم ایشان را همراهی میکردند. اولین میتینگ عمومی برای آگاهی مردم و استمداد از آنها برای حل مسئله فلسطین در مسجد امام خمینی با حضور علما برگزار شد. در این اجتماع، آقای فلسفی سخنرانی پرشوری درباره تجاوزهای اسراییل کرده و گفت: «این مجلس، ضدیهودیهای ایران نیست، بلکه درباره یهوديهای اسراییل و صهیونیستهای غاصب است. مسئله اسراییل خطر بزرگی برای مسلمانان بهویژه مسلمانان خاورمیانه است.» صحن مسجد، مملو از جمعیتی بود که ایستاده یا نشسته به حرفهای شیخ محمدتقی فلسفی گوش میدادند. بعد از سخنرانی، مردم همراه علما با نهایت نظم و انضباط در خیابانهای اطراف به نشانه حمایت از مردم مظلوم فلسطین، تظاهرات کردند.
۱۷ تیر ۱۳۲۷؛ پخش مستقیم سخنرانی از رادیو
بعد از سخنرانی در اجتماع مردم در میدان سپه به مناسبت فوت آیتا... العظمی اصفهانی، دولت متوجه شد حرفهای مرحوم فلسفی برای تضعیف حزب توده مؤثر است، به همین دلیل چندبار از طرف رادیو نزد ایشان رفتند که شیخ محمد تقی قبول کند به استودیوی رادیو برود و همه سخنرانیها از آنجا پخش شود؛ مثل برنامهای که آقای راشد داشت. آقای فلسفی در پاسخ این جماعت گفته بود: «اگر میخواهید حرفهای من به گوش همه ملت ایران برسد، باید میکروفن رادیو را به مسجد بیاورید تا در حضور مردم بهطور زنده بحثهایی را به سمع ملت برسانم.»
بالاخره از اول ماه رمضان، سخنرانیهای شیخ محمد تقی فلسفی در مسجد امام خمینی (مسجد شاه آن زمان) برای اولینبار از رادیو بهطور مستقیم پخش شد. شنیدن نام ائمه و ذکر صلوات از رادیو، برای مردم متدین آن زمان، عجیب و دلنشین بود. سخنرانیهای مرحوم فلسفی در این دوران بیشتر علیه حزب توده بود که موردتوجه بیسابقه مردم قرار گرفت.
۲۶ تیر ۱۳۲۷؛ تیتر یک روزنامه اطلاعات
مردم از سخنرانیهای خطیب محبوبشان استقبال کردند. روزنامه اطلاعات نوشت: »پخش سخنان مذهبی از مسجد شاه تا آخر ماه رمضان ادامه خواهد داشت. ابتدا مقرر بود فقط تا دهم ماه رمضان پخش سخنان مذهبی از رادیو بهوسیله رادیو تهران انجام گیرد، ولی چون بیانات واعظ شهیر آقای فلسفی مورد استقبال و استفاده عمومی واقع شده، از طرف آقای نخستوزیر به رادیو تهران دستور صادر شد که تا آخر ماه رمضان، پخش سخنان مذهبی از مسجد شاه، بهوسیله رادیو ادامه یابد.«
سال ۱۳۲۷، سخنرانیهای علیه حزب توده
مرحوم فلسفی درباره سخنرانیهایش علیه حزب توده میگوید: «منبرهای ما از نوع مبارزههای بسیار مؤثر و مفید با حزب توده و مرام کمونیستی بود. تا آن زمان بزرگترین ضربهای بود که به حزب توده وارد میشد، زیرا به عموم مردم میفهماند که تشکیلات حزب توده ضدخداست، ضد پیغمبر (صلیا... علیه و آله و سلم) است، ضدقرآن است، ضد نماز است، ضدمسجد و شئون دینی است. مسلمانان باید هوشیار باشند که سرمایه ایمان و عواطف مذهبی خود را با تبلیغات پوچ آنها از دست ندهند.«
رمضان ۱۳۳۰؛ حمایت از نهضت ملی شدن صنعت نفت
تا قبل از رمضان سال ۱۳۳۰، حجتالاسلام فلسفی در سخنرانیهایش اشارهای به اقدامات آیتا... کاشانی و مصدق نمیکرد؛ اما بعد از این تاریخ، به استناد آیه «و لن یجعلا... للکافرین علی المؤمنین سبیلا» به شدت علیه استعمار و استثمار بیگانگان اعم از انگلیس، آمریکا و شوروی و مطامع آنان صحبت کرد، بدون اینکه مستقیما به اقدامات دولت و حمایتهای آیتا... کاشانی اشارهای کند. او مردم را به حفظ اتحاد مقابل توطئههای بیگانگان توصیه کرد.
۴ خرداد ۱۳۳۲؛ هواداران مصدق، مجلس وعظ فلسفی را تعطیل کردند
مرحوم فلسفی درباره این اتفاق مینویسد: «روز اول ماه رمضان به رسم چند سال گذشته که بعد از نماز ظهر و عصر، منبر میرفتم و از رادیو پخش میشد؛ وارد صحن مسجد شدم. وضعیت غیرعادی بود، عدهای نزدیک در شبستان بودند و عدهای هم در محوطه بیرون ایستاده بودند؛ تا مرا دیدند شروع کردند به شعار دادن. شرایط بهگونهای بود که اصلا امکان منبر رفتن وجود نداشت. طرز رفتار آنها نشان میداد این افراد اولا مسجدی و پامنبری نیستند ثانیا کارهایشان سازمانیافته است. معلوم شد انتشار خبر کذب روزنامه «باختر امروز» علیه من در دو هفته قبل، زمینهسازی بوده برای برهم زدن این منبر، [تا] اقدام مردمی تلقی شود و بگویند چون فلانی علیه مصدق صحبت کرده مردم جلو منبر رفتن او را گرفتهاند. آنها تا ساعت چهار بعدازظهر در حیاط مسجد زنده باد، مرده باد گفتند و بهتدریج رفتند. با این کارشان توانستند منبر ماه رمضان را که آنقدر اهمیت داشت با آن وضع نامطلوب و ناموزون تعطیل کنند.»
۱۶ خرداد ۱۳۳۲؛ نامه امام خمینی برای ادامه سخنرانیهای ماه رمضان
بعد از این اقدام هواداران مصدق، امام خمینی که آن زمان در همدان بودند، برای مرحوم فلسفی نامه نوشتند: «خبر تعطیلی خیلی باعث تأسف گردید... جنابعالی نباید با این چیزها سنگر را خالی کنید. مفسدین همیشه میخواهند امثال جنابعالی را از میدان بیرون کنند تا هر تاخت و تازی میخواهند، بکنند و انتقادی هم در کار نباشد...» پس از نامه امام، روحانیان، جامعه بازاریان و فداییان اسلام در بیانیههای جداگانهای از آقای فلسفی خواستند به منابر خود در مسجد شاه ادامه دهد.
سال ۱۳۳۴؛ سخنرانی علیه بهاییت و خراب کردن حظیره القدس
حسین فردوست در خاطراتش درباره سخنرانیهای مرحوم فلسفی علیه بهاییان مینویسد: «یکباره حرکت مردم علیه بهاییت اوج گرفت و سخنرانیهای فلسفی، واعظ مشهور، سبب شد که حضیره القدس محل مقدس آنها در تهران تخریب شود. در اثر این حرکت، تعدادی از بهاییان از ایران رفتند و ایادی (پزشک مخصوص شاه) به دستور محمدرضا ۹ ماه به ایتالیا رفت.»
محرم سال ۱۳۴۲؛ زمینهسازی برای قیام پانزده خرداد
در این روزها سخنرانیهای مرحوم فلسفی در مسجد آذربایجانیها هم مثل بقیه واعظان به دستور امام خمینی با الهام از قیام سید الشهداء (علیهالسلام)، علیه رژیم پهلوی بود چون اوایل فروردین همین سال، شاه در مدرسه فیضیه طلبهها را روز شهادت امام صادق (علیهالسلام) از پشت بام به پايين پرت کرد.
تاسوعا و عاشورای ۱۳۴۲؛ استیضاح دولت علم در مسجد
از شب ششم و هفتم، منبر مرحوم فلسفی حال و هوای دیگری داشت. او درباره آن شبها مینویسد: «شب نهم محرم، بعد از نماز مغرب و عشا که منبر رفتم، دیدم روبهروی من اسدا... علم(نخست وزیر) و نصیری در بالاخانه روی ایوانی روی صندلی، مقابل منبر نشسته. علاوهبر ساواکیها، بعضی امیران نظامی هم حضور داشتند. در آن شب چیزهایی گفتم، اما حرفهای اصلی ماند برای فردا شب؛ شب عاشورا. شب عاشورا بهقدری جمعیت در مسجد بود که از پشت بام وارد مسجد شدم. مردم با علاقه میگفتند آقا پا بگذارید روی زانوی ما و بهسمت منبر بروید!» مرحوم فلسفی در این سخنرانی ضمن انتقاد از دولت، به سابقه قیام مشروطه و حاکم شدن قانون در کشور اشاره کرد. همچنین کشتار طلبهها را در مدرسه فیضیه تقبیح کرد و این کار را مخالف قوانین شرعی و هتک حرمت قرآن دانست. در پایان هم اهداف سخنرانی خود را در اعلامیه‌اي چند مادهای بیان کرد و از حاضران خواست اگر موافقند با جمله «صحیح است» تأیید کنند. مردم هم فریاد میزدند و از سخنرانی او و مطالباتش حمایت میکردند/خ
منبع:تعامل
کد مطلب: 195587
آدرس مطلب: http://www.hamandishi.ir/news/195587/