جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۱5)
حوزه و دانشگاه(تولید علم)
تولید علم کنید
توليد علم كنيد. به سراغ مرزهاى دانش برويد. فكر كنيد. كار كنيد. با كار و تلاش مى‌شود از مرزهايى كه امروز دانش دارد، عبور كرد؛ در بعضى رشته‌ها زودتر و در بعضى رشته‌ها ديرتر. فناورى هم همين‌طور است. علم بايد ناظر به فناورى باشد. فناورى هم مرحله‌ى بسيار مهم و بالايى است. در فناورى هم مى‌توانيم پيش برويم؛ همچنان‌كه رفتيم. ۱۷/۴/۸۳
تلاش برای تولید علم
دنبال توليد علم، ژرف‌بينى و ژرف‌يابى در علم باشيد. حال كه هوش و استعداد و آمادگى ذهنى داريد، همت را به اين كار بگماريد. به اين‌كه چارچوبهاى عادى را ياد بگيريد، يا در فلان چيز - به قول شما - نمره بياوريد، فكر نكنيد؛ به علم فكر كنيد. البته اين، فرهنگ حمايت از علم و پژوهش و كارهاى مديريتى را لازم دارد. اما عامل ديگرى كه ممكن است حتى بر عوامل قبلى غلبه كند، ميل و علاقه و اراده و خواست شماست. همت كنيد كشور را از لحاظ علمى بسازيد... .
... نخبگان علمى در هر رشته‌اى كه هستند، بايد براى تقويت و توليد علم در داخل تلاش كنند. اين كشور بحمدالله از اين امكانات برخوردار است. امروز به بركت انقلاب، راه انديشيدن باز شده است؛ اما يك روز بود كه اصلا چنين اجازه‌اى داده نمى‌شد. شما ببينيد قبل از انقلاب، در همين محيط دانشگاهى كشور، اصلا اين فكر راه نداشت كه يك ايرانى ممكن است بتواند در ساختن علمى كشور خود، با استقلال حركت كند. بعضى از شما دوستان گفتيد و درست هم گفتيد كه برنامه‌هاى علمى و تحصيلى و آموزشى در كشور ما چيزى بود كه ديگران براى كشورى كه بايد هميشه از آن استفاده كنند و آن را استثمار نمايند، طراحى كرده بودند و همان عمل مى‌شد. فرهنگى هم در كنارش وجود داشت؛ فرهنگ وابستگى علمى و عملى به غرب و بزرگ انگاشتن غرب؛ به طورى كه اصلا نمى‌شود به سايه‌ى او رسيد؛ چه برسد كه به خود او رسيد و اصلا او را عقب گذاشت. انقلاب آمد اينها را به هم زد. ۳/۷/۸۱
عقب ماندگی ناشی از بی علمی
در كشور ما و هم در اغلب كشورهاى نفت‌خيز دنيا. همه‌ى اينها دنباله‌ى عقب‌ماندگى علمى است. وقتى علم نباشد، صنعت نيست. وقتى صنعت نباشد، بسيارى از ثروتهاى جامعه كشف نمى‌شود. وقتى صنعت نباشد، همه‌ى موجودى براى به‌دست آوردن صنعت روز خرج مى‌شود؛ دنباله‌روى از بيگانه و گرفتن ناگزير فرهنگ بيگانه و تبعيت ناگزير از سياست‌هاى بيگانه هم به دنبالش پديد مى‌آيد. همه‌ى اينها ناشى از بى‌علمى است. بنابراين علم بايد در كشور ترويج شود ۱۰/۸/۸۳
کلید بازکردن قفل ها
عزيزان من! به علم اهميت دهيد. كليد اصلى باز كردن قفلهاى گوناگون، اهميت دادن به علم است. البته در كنار آن، اين امر بديهى را هم بايد در نظر داشته باشيد كه علم و عالم همان‌قدر كه مى‌توانند مفيد باشند، مى‌توانند مضر هم باشند؛ «چو دزدى با چراغ آيد گزيده‌تر برد كالا». اگر كسى كه علم در وجود او هست، تقوا و پرهيزگارى و امانت و صداقت در او نباشد، مى‌تواند موجود مضرى باشد؛ مى‌تواند عليه كشور و مصالح كشور، علم خودش را مورد استفاده قرار دهد. بنابراين در كنار علم، فرهنگ و تزكيه و اخلاق و معنويت هم لازم است؛ در اين هيچ شبهه نكنيد. ۱۰/۸/۸۳
برنامه ریزی برای خط تولید علم و فکر
علم مقوله‌ى بسيار مهمى است. امروز انسان وقتى به راه‌هاى مختلف براى پيشرفت كشور نگاه مى‌كند، مى‌بيند همه منتهى مى‌شود به علم. لعنت خدا بر كسانى‌كه در طول ده‌ها سال كشور را از پيشرفت علمى باز داشتند. وقتى پيشرفت علمى وجود داشته باشد، پيشرفت فناورى را هم با خودش مى‌آورد، و پيشرفت فناورى هم كشور را رونق مى‌دهد و در جامعه نشاط به‌وجود مى‌آورد. اگر علم نباشد، هيچ‌چيز نيست؛ و اگر فناورى هم باشد، فناورى عاريه‌يى و دروغى و وام‌گرفته‌ى از ديگران است؛ مثل صنعت‌هاى مونتاژى كه وجود دارد. علم را بايد رويانيد. به‌نظر من رسانه مى‌تواند در نهضت توليد علم و فكر و نظريه و انديشه در زمينه‌هاى مختلف - چه در زمينه‌ى فنى و چه در زمينه‌ى انسانى و غيره - نقش ايفا كند. شما مى‌توانيد خط توليد علم و فكر و نظريه را برنامه‌ريزى‌شده دنبال كنيد؛ به بحثهاى منطقى و مفيد دامن بزنيد؛ كرسى‌هاى نوآورى را تلويزيونى كنيد و چهره‌هاى علمى نوآور خوب را مطرح نماييد. ۱۱/۹/۸۳
معنای واقعی تولید علم
يكى از وظايف مهم دانشگاهها عبارت است از نوانديشى علمى. مسأله‌ى تحجر، فقط بلاى محيطهاى دينى و افكار دينى نيست؛ در همه‌ى محيطها، تحجر، ايستايى و پايبند بودن به جزمى‌گراييهايى كه بر انسان تحميل شده - بدون اين‌كه منطق درستى به دنبالش باشد - يك بلاست. آنچه كه براى يك محيط علمى و دانشگاهى وظيفه‌ى آرمانى محسوب مى‌شود، اين است كه در زمينه‌ى مسائل علمى، نوانديش باشد. معناى واقعى توليد علم اين است. توليد علم، فقط انتقال علم نيست؛ نوآورى علمى در درجه‌ى اول اهميت است. اين را من از اين جهت مى‌گويم كه بايد يك فرهنگ بشود. اين نو انديشى، فقط مخصوص اساتيد نيست؛ مخاطب آن، دانشجويان و كل محيط علمى هم است. البته براى نوآورى علمى - كه در فرهنگ معارف اسلامى از آن به اجتهاد تعبير مى‌شود - دو چيز لازم است: يكى قدرت علمى و ديگرى جرأت علمى. البته قدرت علمى چيز مهمى است. هوش وافر، ذخيره‌ى علمى لازم و مجاهدت فراوان براى فراگيرى، از عواملى است كه براى به دست آمدن قدرت علمى، لازم است؛ اما اين كافى نيست. اى بسا كسانى كه از قدرت علمى هم برخوردارند، اما ذخيره‌ى انباشته‌ى علمى آنها هيچ جا كاربرد ندارد؛ كاروان علم را جلو نمى‌برد و يك ملت را از لحاظ علمى به اعتلاء نمى‌رساند. بنابراين جرأت علمى لازم است. ۹/۱۲/۷۹
تولید علم به معنای حقیقی کلمه
بايد علم را به معناى حقيقى كلمه توليد كرد. البته اين كار، روشمندى و ضابطه لازم دارد. مهم اين است كه روح نوآورى علمى در محيط دانشگاه زنده شود و زنده بماند. خوشبختانه من اين شوق و ميل را در دانشجويان احساس كرده بودم و در اساتيد هم آن را مى‌بينم. اينها بايد دست به دست هم بدهد و سطح علمى كشور را بالا ببرد. آن وقتى كه علم با هدايت ايمان، عواطف صحيح و معرفت روشن‌بينانه و آگاهانه همراه شود، معجزه‌هاى بزرگى مى‌كند و كشور ما مى‌تواند در انتظار اين معجزه‌ها بماند. ۹/۱۲/۷۹
دنبله روی در تولید علم جایز نیست
نبايد ما در مسئله‌ى علم، واگن خودمان را به لوكوموتيو غرب ببنديم. البته اگر اين وابستگى ايجاد بشود، يك پيشرفتهائى پيدا خواهد شد؛ در اين شكى نيست؛ ليكن دنباله‌روى، نداشتن ابتكار، زير دست بودن معنوى، لازمه‌ى قطعى اين چنين پيشروى‌اى است؛ و اين جايز نيست.
بنابراين، ما بايد علم را خودمان توليد كنيم و آن را بجوشانيم. هر پله‌اى از پله‌ها كه انسان در مدارج علم بالا برود، او را آماده ميكند براى برداشتن گام بعدى و رفتن به يك پله‌ى بالاتر. اين حركت را بايستى ما از خودمان، در درون خودمان، با استفاده‌ى از منابع فكرى و ذخائر ميراث فرهنگى خودمان ادامه بدهيم و داشته باشيم. ۳/۷/۸۷
لزوم دست یابی به فناروی جهشی
توليد علم، معنايش اين نيست كه علم ديگران را ياد بگيريم - آن را كه بايد ياد بگيريم و در اين شكى نيست - معنايش اين است كه ما خط مرز دانش را بشكنيم، باز كنيم و آفاق جديدى را فتح كنيم؛ البته اين كار دشوارى است. ما بايد به فناورى جهشى دست پيدا كنيم؛ ما بايد بتوانيم بر فناورى‌هاى موجود دنيا بيفزاييم؛ ما بايد بتوانيم اختراع صددرصد ايرانى را در بازارهاى دنيا مطرح كنيم. ۵/۱۲/۸۳
مى‌توانيم تصوركنيم كه يك روزايران توليدكننده خلاق علم شود.
همت جامعه‌ى علمى ما بايد به توليد علم گماشته شود. ما نبايد به ترجمه و فراگيرى اندوخته‌هاى ديگران اكتفا كنيم. نه اين‌كه فرا نگيريم؛ هيچ كس نمى‌گويد از ديگران فرا نگيريم؛ چرا، بايد فرا گرفت؛ ليكن علم را بايد توليد كرد... .
... بدترين مشكل يك كشور اين است كه تمدن و هويت خود را فراموش كند. ما بايد امروز درصدد ساختن تمدن خود باشيم و باور كنيم كه اين ممكن است. در تبليغات گذشته‌ى اين كشور در خصوص ناتوانى ايرانى و توانايى غربيها آن‌قدر مبالغه شده كه امروز اگر كسى بگويد ما كارى كنيم كه غربيها به علم ما احتياج پيدا كنند، مى‌بينيد كه در دلها يك حالت ناباورى به وجود مى‌آيد: مگر چنين چيزى ممكن است؟ بله؛ من عرض مى‌كنم مى‌شود. شما همت كنيد پنجاه سال ديگر اين‌طورى شود. البته اين چيزها در كوتاه‌مدت اتفاق نمى‌افتد؛ اما اگر شما امروز در راه درست قدم برداريد، هيچ اشكالى ندارد كه پنجاه سال ديگر، جهت اتوبان علم - كه امروز يكطرفه و از يك سو به سوى ديگر است - يا دو طرفه شود، يا يكطرفه و از اين سو به آن سو شود؛ چه مانعى دارد؟ مگر يك روز اين‌طور نبود؟ يك روز علم را غربيها از شرق و از همين ايران گرفتند. پايه‌گذار بسيارى از علومى كه امروز در دنيا رايج است، ايرانيها هستند. در رياضى، فيزيك، پزشكى، نجوم و بسيارى از علوم ديگر، ايرانيها پايه‌گذار بودند. اصلا رنسانس اروپا بر اساس ترجمه‌هايى كه در كشورها و مناطق اسلامى انجام گرفته بود، صورت گرفت. ما مى‌توانيم اين را تصور كنيم كه يك روز ايران توليد كننده‌ى خلاق علم شود. ۳/۷/۸۱
وجود استعدادها در داخل ما را تشجیع می کند
آنچه ما را تشجيع مى‌كند كه اين فكر را دنبال كنيم، وجود استعدادها در داخل كشور است. اما دوستان! استعداد به تنهايى كافى نيست. تأكيد بنده اين است: استعداد شرط لازم است، نه شرط كافى. در كنار استعداد، تلاش و مجاهدت عالمان، انديشمندان و استادان هم لازم است. اين به معناى نفى وظيفه‌ى دستگاههاى دولتى در زمينه‌هايى كه وظيفه دارند نيست؛ به معناى ناديده گرفتن مشكلات اساتيد هم نيست. اين خود يك حقيقت و توقع بجايى است كه بايد اهل علم در محيط دانشگاه به توليد علم، به نگاه مبتكرانه و سازنده در زمينه‌ى علم - به همان چيزى كه بنده از آن به نهضت نرم‌افزارى در محيط علمى تعبير كردم - بپردازند؛ ما نياز به اين موضوع داريم. البته دستگاههاى دولتى بزرگترين مسؤوليت را دارند. ۲۲/۸/۸۱
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۱4)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۱3)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۱2)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (11)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۱۰)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۹)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۸)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۷)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۶)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۵)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۴)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۳)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۲)
جستاری پیرامون تولید ملی در بیانات مقام معظم رهبری (۱)
