رهدار:حوزه علمیه ماموریت خود را فراموش یا حداقلی کرده است
هم اندیشی:مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح با بیان اینکه اکنون یکی از مشکلات ما این است که مسأله های حوزه، ضرورتا مسأله انقلاب اسلامی نیست، حوزه علمیه ما حوزه مأموریتگرا نیست یا مأموریت خود را فراموش کرده و یا مأموریتش را حداقلی کرده است، گفت: نگاه حوزه به رسالتی که برای خود تعریف کرده باید عوض شود.
به گزارش هم اندیشی،حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد رهدار، مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح، با حضور در غرفه مهر در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی مطبوعات و خبرگزاریها در مورد تحول در حوزه از دیدگاه مقام معظم رهبری گفت: برای تحول چند روش وجود دارد؛ گاهی اوقات یک عامل اساسی تغییر می کند و بخش های مختلفی به تبع این تغییر ایجاد می شود.
وی افزود: در نظام های فکری دیگر هم این قضیه وجود دارد، مثلا حضرت امام(ره) یک مفهوم کلیدی مثل ولایت فقیه را بیان کرد که به تبع نهادهای زیادی را ایجاد کرد؛ نهادهایی که در هیچ جای دنیا وجود ندارد و فقط در ایران وجود دارد. مثل شورای نگهبان، بسیج سازندگی، سپاه پاسداران و ... . تحولی که در داخل حوزه باید انجام گیرد، باید این گونه باشد.
رهدار در ادامه سخنانش بیان کرد: برخی کارشناسان معتقدند که نظام تبلیغی یا نظام پژوهشی و ... حوزه باید تغییر کند و این گونه شود، اما معتقدم آن چیزی که همه این تغییرات را معنادار و آکادمیک و کارآمد می کند این است که نگاه حوزه به رسالتی که برای خودش تعریف کرده است باید عوض شود.
وی تأکید کرد: از حوزه بپرسید که فردی که می خواهید بسازید چگونه فردی است؟، اگر گفت: می خواهیم عالمی بسازیم که خوب بخواند و خوب درس بدهد، برای رسیدن به این هدف یک مدل برنامه ریزی لازم است. اگر هدف خود را تربیت فردی چون حضرت امام(ره) دانست مدل و نوع برنامه ریزی آن متفاوت خواهد شد.
این محقق و نویسنده کشورمان در ادامه سخنانش بیان کرد: حوزه علمیه ما حوزه مأموریتگرا نیست یا مأموریت خود را فراموش کرده و یا مأموریتش را حداقلی کرده است. هر یک از اینها تبعاتی دارد، مأموریت حداقلی، فعالیت حداقلی، مطالعه حداقلی، ارتباط حداقلی، دغدغه حداقلی و ... را به وجود می آورد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: کسی که مأموریت ندارد را هم می توان از طریق مسائلی که در بیرون دارد اتفاق می افتد جهت داد. حوزه نباید حوزه ای باشد که به تبع اتفاقات بیرون فکر کند، حوزه باید جریان ساز باشد نه اینکه راجع به جریانهای ساخته شده نظر بدهد، اگر حوزه برای خودش مأموریت تعریف کند، آموزش، پژوهش، تبلیغ و ... تغییر می کند. این نقطه و اتفاق اصلی است که باید در حوزه اتفاق بیفتد.
وی افزود: اکنون ظرفیتی که انقلاب اسلامی به نام حکومت اسلامی ایجاد کرده، ظرفیتی است که می تواند در ترسیم و تبیین مأموریت و رسالت جدید و حداکثری به حوزه کمک کند، لکن شرط آن این است که حوزه مسأله های خود را با مسأله های انقلاب اسلامی پیوند بزند.
رهدار با بیان اینکه اکنون یکی از مشکلات ما این است که مسأله های حوزه، ضرورتا مسأله انقلاب اسلامی نیست، تأکید کرد: ممکن است تصادفا در جاهایی مسأله های مشترک پیدا کنند، وقتی می گویم مسأله، مسأله انقلاب نیست، یعنی حوزه دارد آموزش خود را انجام می دهد حالا این درسها به درد انقلاب خورد، خورد نخورد هم که دیگر نمی تواند سرفصلها را عوض کند. این رویکرد باید عوض شود، یعنی از ابتدای کار حوزه باید بگوید که حکومتی بنام دین برپاشده رسالت من تولید نرم افزار مدیریت این حکومت است، این حکومت امنیت، سیاست خارجی، شهرسازی، تجارت و اقتصاد نیاز دارد باید فقه متناسب آنها تولید شود.
وی در ادامه سخنانش اظهار داشت: اگر حوزه این گونه نگاه کرد، تحول لازم را پیدا می کند، وگرنه حوزه دارد به یک دولت در دولت تبدیل می شود، یک واتیکان می شود. خروجی این روند همان چیزی می شود که مقام معظم رهبری در بجنورد فرمودند: ما شاهد شکل گیری حوزه سکولار هستیم.
وی تصریح کرد: حوزه سکولار یعنی حوزه ای که دغدغه ندارد که دین نقش اصلی را در مدیریت و تنظیم روابط اجتماعی داشته باشد. حوزه سکولار یعنی حوزه ای که احکامش را در مقیاس فرد ارائه می دهد نه در مقیاس اجتماع و حکومت و بین المللی.
مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح بیان کرد: مدرک گرایی در دانشگاه کیفیت دانش را به نفع قالبهای صوری دانش مصادره کرده است و به میزانی که حوزه در این جهت از دانشگاه تقلید کند، آسیبها هم ظاهر می شود. این عیب نیست که حوزوی تحصیلات دانشگاهی داشته باشد. اما این عیب است که گرفتار فرمالیسم دانشگاهی شود، عیب است که حوزه قالبها و روشهای خود را به نفع جریان دانشگاه مصادره کند. این یک آسیب جدی است.
وی افزود: در نظام های فکری دیگر هم این قضیه وجود دارد، مثلا حضرت امام(ره) یک مفهوم کلیدی مثل ولایت فقیه را بیان کرد که به تبع نهادهای زیادی را ایجاد کرد؛ نهادهایی که در هیچ جای دنیا وجود ندارد و فقط در ایران وجود دارد. مثل شورای نگهبان، بسیج سازندگی، سپاه پاسداران و ... . تحولی که در داخل حوزه باید انجام گیرد، باید این گونه باشد.
رهدار در ادامه سخنانش بیان کرد: برخی کارشناسان معتقدند که نظام تبلیغی یا نظام پژوهشی و ... حوزه باید تغییر کند و این گونه شود، اما معتقدم آن چیزی که همه این تغییرات را معنادار و آکادمیک و کارآمد می کند این است که نگاه حوزه به رسالتی که برای خودش تعریف کرده است باید عوض شود.
وی تأکید کرد: از حوزه بپرسید که فردی که می خواهید بسازید چگونه فردی است؟، اگر گفت: می خواهیم عالمی بسازیم که خوب بخواند و خوب درس بدهد، برای رسیدن به این هدف یک مدل برنامه ریزی لازم است. اگر هدف خود را تربیت فردی چون حضرت امام(ره) دانست مدل و نوع برنامه ریزی آن متفاوت خواهد شد.
این محقق و نویسنده کشورمان در ادامه سخنانش بیان کرد: حوزه علمیه ما حوزه مأموریتگرا نیست یا مأموریت خود را فراموش کرده و یا مأموریتش را حداقلی کرده است. هر یک از اینها تبعاتی دارد، مأموریت حداقلی، فعالیت حداقلی، مطالعه حداقلی، ارتباط حداقلی، دغدغه حداقلی و ... را به وجود می آورد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: کسی که مأموریت ندارد را هم می توان از طریق مسائلی که در بیرون دارد اتفاق می افتد جهت داد. حوزه نباید حوزه ای باشد که به تبع اتفاقات بیرون فکر کند، حوزه باید جریان ساز باشد نه اینکه راجع به جریانهای ساخته شده نظر بدهد، اگر حوزه برای خودش مأموریت تعریف کند، آموزش، پژوهش، تبلیغ و ... تغییر می کند. این نقطه و اتفاق اصلی است که باید در حوزه اتفاق بیفتد.
وی افزود: اکنون ظرفیتی که انقلاب اسلامی به نام حکومت اسلامی ایجاد کرده، ظرفیتی است که می تواند در ترسیم و تبیین مأموریت و رسالت جدید و حداکثری به حوزه کمک کند، لکن شرط آن این است که حوزه مسأله های خود را با مسأله های انقلاب اسلامی پیوند بزند.
رهدار با بیان اینکه اکنون یکی از مشکلات ما این است که مسأله های حوزه، ضرورتا مسأله انقلاب اسلامی نیست، تأکید کرد: ممکن است تصادفا در جاهایی مسأله های مشترک پیدا کنند، وقتی می گویم مسأله، مسأله انقلاب نیست، یعنی حوزه دارد آموزش خود را انجام می دهد حالا این درسها به درد انقلاب خورد، خورد نخورد هم که دیگر نمی تواند سرفصلها را عوض کند. این رویکرد باید عوض شود، یعنی از ابتدای کار حوزه باید بگوید که حکومتی بنام دین برپاشده رسالت من تولید نرم افزار مدیریت این حکومت است، این حکومت امنیت، سیاست خارجی، شهرسازی، تجارت و اقتصاد نیاز دارد باید فقه متناسب آنها تولید شود.
وی در ادامه سخنانش اظهار داشت: اگر حوزه این گونه نگاه کرد، تحول لازم را پیدا می کند، وگرنه حوزه دارد به یک دولت در دولت تبدیل می شود، یک واتیکان می شود. خروجی این روند همان چیزی می شود که مقام معظم رهبری در بجنورد فرمودند: ما شاهد شکل گیری حوزه سکولار هستیم.
وی تصریح کرد: حوزه سکولار یعنی حوزه ای که دغدغه ندارد که دین نقش اصلی را در مدیریت و تنظیم روابط اجتماعی داشته باشد. حوزه سکولار یعنی حوزه ای که احکامش را در مقیاس فرد ارائه می دهد نه در مقیاس اجتماع و حکومت و بین المللی.
مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح بیان کرد: مدرک گرایی در دانشگاه کیفیت دانش را به نفع قالبهای صوری دانش مصادره کرده است و به میزانی که حوزه در این جهت از دانشگاه تقلید کند، آسیبها هم ظاهر می شود. این عیب نیست که حوزوی تحصیلات دانشگاهی داشته باشد. اما این عیب است که گرفتار فرمالیسم دانشگاهی شود، عیب است که حوزه قالبها و روشهای خود را به نفع جریان دانشگاه مصادره کند. این یک آسیب جدی است.
کد مطلب: 143632
